بررسي اثر كمبود عناصر معدني (نيتروژن، فسفر، پتاسيم، منيزيم وكلسيم) بر ميزان وزن خشك، وزن تر، طول ريشه و اندام هوايي، RWC (ميزان آب نسبي برگ) در گياه شنبليله (graecum-Trigonella foenum )

Studying effect of mineral elements shortage (Nitrogen, Phosphorous, Potassium, Magnesium and Calcium) on some physiological and growth factors in Fenugreek (Trigonella Foenum Graceum)

شنبليله يكي از گياهان دارويي كه در طب سنتي ايران وملل مختلف سابقه مصرف ديرينه داشته و خواص درماني چشمگيري براي آن ذكرشده است .دراين مطالعه ,تاثير كمبود مواد غذايي پر مصرف(نيتروژن, كلسيم, منيزيم, پتاسيم وفسفر) را بر ميزان وزن خشك و وزن تر , طول ريشه و اندام هوايي , ميزان آب نسبي برگ و كلروفيل برگي در گياه شنبليله مورد بررسي قرار داده ايم . براساس نتايج , كمبود منيزيم منجر به افزايش وزن خشك ريشه و اندام هوايي , وزن تر ريشه و اندام هوايي , طول ريشه و اندام هوايي و ميزان آب نسبي برگ شد كه اين افزايش در سطح آماري 05/0 معني دار بود. در كمبود كلسيم, طول ريشه واندام هوايي ,وزن خشك ريشه و اندام هوايي و وزن تر اندام هوايي كاهش معني داري را در سطح 05/ 0 نسبت به شاهد نشان داد, در حاليكه در ميزان آب نسبي برگ نسبت به شاهد اختلاف معني داري ديده نشد. دركمبود پتاسيم, طول اندام هوايي , وزن تر ريشه واندام هوايي و همچنين ميزان آب نسبي برگ افزايش معني داري يافت در حالي كه دروزن خشك ريشه واندام هوايي كاهش معني داري درسطح 05/ 0 نسبت به شاهد ديده شد. طول اندام هوايي دراثركمبود فسفر نسبت به شاهد افزايش معني داري يافت.درحاليكه در وزن خشك ريشه , وزن تراندام هوايي و محتواي آب نسبي برگ نسبت به شاهد كاهش معني داري مشاهده شده بود(P < 0.05).دركمبود نيتروژن, وزن تر و طول ريشه و محتواي آب نسبي برگ نسبت به شاهد افزايش معني داري يافت درحالي كه در وزن تراندام هوايي, وزن خشك ريشه واندام هوايي كاهش معني داري درسطح 05/ 0 مشاهده شد. اعمال كمبود عناصرمعدني پرمصرف موجب كاهش كلروفيل a دربرگ گياهان شنبليله داراي كمبود نيتروژن, پتاسيم وفسفر نسبت به شاهد شد. درگياهان داراي كمبود كلسيم و منيزيم نسبت به شاهد افزايش مشاهده شد.

Fenugreek (Trigonella Foenum Graceum) is one of the medicinal plant that has been used as a folk medicine in Iran and many countries. In this study, effect of macronutrient element shortage (Nitrogen, Phosphorous, Potassium , Magnesium and Calcium) on dry and fresh weight, root and shoot length, leaf relative water, chlorophyll content and malondialdehyde activity in Fenugreek plant were studied. Results was showed that magnesium shortage was increased of growth factors, that this increment meaningful in 0/05 of statistical level. In relation to calcium shortage, growth factors was decreased which in statistical level 0/05 showed meaningful difference than blank level, while in relation to leaf relative water content wasn’t meaningful difference than control level. In potassium shortage, shoot length, root and shoot fresh weight and leaf relative water content was meaningful increased, while in root and shoot dry weight was observed decrement that this decrement in statistical level of 0/05 was meaningful than blank level. In effect of phosphorous shortage, shoot length meaningful increased than blank level, while in root dry weight, shoot fresh weight and leaf relative water content decrement was observed that meaningful than the blank level (P < 0.05). In nitrogen shortage, root length and it fresh weight, and leaf relative water content was meaningful increased than blank, while in shoot fresh weight, root and shoot dry weight was meaningful decreased in statistical level of 0/05 than blank. Macronutrient elements shortage was caused decrement of chlorophyll a in Fenugreek leaves with nitrogen, potassium and phosphorous shortage than to blank level. In plants with calcium and magnesium shortage increase of chlorophyll a was observed. also,macronutrient elements shortage was caused decrease of Malondialdehyde activity in root and shoot Fenugreek plant.