كاربرد سيستم‌هاي مهندسي سنگ در ارزيابي پايداري فضاهاي زيرزميني

Application of Rock Engineering Systems in Evaluation of Stability of Underground Excavations

دستيابي به طراحي بهينه در فعاليت‌هاي مهندسي سنگ، نيازمند شناخت عوامل موثر و روابط بين آنها است. امروزه سيستم‌هاي مهندسي سنگ در تحليل فرايندهاي پيچيده مهندسي سنگ كاربرد روزافزوني دارند. در اين روش عوامل مهم روي قطر اصلي ماتريس قرار گرفته و اندركنش بين آنها با مقداردهي كمي در عناصر غير قطري تعيين و سپس به كمك اين ماتريس ميزان اثردهي و اثرپذيري هر عامل در سيستم ارزيابي مي‌شود. در اين مقاله يك سيستم مهندسي با كدگذاري ماتريس اندركنش و با استفاده از رياضيات فازي ساخته شده است. از اين سيستم براي ارزيابي پايداري تونل آب‌بر سد سيمره در ناحيه خردشده گرابن استفاده شده است. نتايج به‌دست آمده با طبقه‌بندي‌هاي مهندسي توده‌سنگ انجام شده مقايسه شده‌اند. نتايج نشان مي‌دهند كه لايه‌بندي و گسل‌ها مهم‌ترين عوامل كاهش ناپايداري در ناحيه گرابن هستند. با استفاده از اين روش، توده‌سنگ ناحيه خردشده گرابن در كلاس پايداري III (به نسبت پايدار) قرار مي‌گيرد كه به نتايج طبقه‌بندي‌هاي مهندسي سنگ صورت گرفته نزديك است.

In rock engineering practice, understanding the most effective parameters and their relationships is important in order to obtain an optimum engineering design. The applications of rock engineering system (RES) in the analysis of complicated rock engineering processes have been widespread. In this method, the main parameters are located along the diagonal of the matrix, and their interactions are quantified by assigning values in the off-diagonal elements. Then, this matrix is used to assess the amount of cause and effect of each parameter within the whole system. In this paper, a rock engineering systems is constructed where the coding of the matrix is made using fuzzy mathematics. This system is used to analyze the stability of the water transmit tunnel of Seymareh Dam within the crushed zone of Graben rocks. The results are compared to those of the rock mass classification systems. It is observed that the bedding and falts are the two major factors of instability. Using the new method, the Graben rock is classified in group III, i.e. moderately stable rock, which is close to what predicted using rock classification system.