بررسي فراواني آلودگي انسان، دام و طيور به كريپتوسپوريديوم در شهرستان همدان و حومه در طي سالهاي 1390- 1385

Study of Cryptosporidium Infection in the Livestock (Cattle, Sheep, Dogs, Fowls) and Humans, in Hamadan City and Its Suburbs during 2006-2011

مقدمه و هدف: كريپتوسپوريديوم از انگل هاي روده اي پستانداران به ويژه حيوانات اهلي و انسان مي باشد كه به عنوان يكي از عوامل اصلي ايجاد كننده اسهال و مرگ و مير در نوزادان، كودكان و دام هاي جوان مطرح است. باتوجه به ماهيت زيونوتيك اين انگل حيوانات آلوده مي توانند يك خطر بالقوه براي بهداشت جوامع انساني باشند. هدف اصلي از اين مطالعه تعيين فراواني آلودگي به كريپتوسپوريديوم در ساكنين شهر همدان و دام هاي بومي(گاو، گوسفند، اسب، سگ، مرغ بومي و بوقلمون بومي) موجود در حومه شهر بود. روش كار: در اين مطالعه توصيفي مقطعي از 477 راس گاو، 220 راس گوسفند، 210 قلاده سگ خانگي، 158 راس اسب، 200 قطعه مرغ بومي، 200 قطعه بوقلمون بومي موجود در حومه شهر وهمچنين از 300 بيمار انساني ارجاعي به آزمايشگاههاي تشخيصي طبي شهر همدان نمونه مدفوع اخذ گرديد. نمونه ها ابتدا با روش فرمالين اتر رسوب دهي شدند و از رسوب به دست آمده گسترش ميكروسكوپي تهيه گرديد، سپس با روش زيل- نلسون اصلاح شده رنگ آميزي و با ميكروسكوپ نوري مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج: ميزان فراواني آلودگي در گاو، گوسفند، اسب، سگ، مرغ بومي، بوقلمون و افراد انساني به ترتيب 93/15%، 6/8%، 6/12%، 8/3%، 5/2%، 4% و 33/5% تعيين گرديد. ميزان آلودگي در افراد مبتلا به اسهال (5/7 %) بيشتر از افراد بدون نشانه باليني (5/1%) بود (05/0P < ). بيشترين ميزان آلودگي در جمعيت انساني در گروه سني زير 5 سال (1/7 %) و كمترين در گروه بالاي 5 سال (1/1 %) مشاهده شد (05/0P < ). در هيچكدام از حيوانات مورد مطالعه نشانه باليني مشاهده نگرديد. فقط در سگ ها ارتباط آماري معني داري بين سن و ميزان آلودگي ديده شد؛ سگ هاي بالاتر از 1 سال بيشترين ميزان آلودگي را داشتند(05/0P < ). ارتباط آماري معني دار بين جنس وميزان فراواني آلودگي فقط در اسب ها مشاهده شد؛ اسب هاي نر بيشترين ميزان آلودگي را داشتند(05/0P < ). نتيجه نهايي : كريپتوسپوريديوم مي تواند به تنهايي و همراه با ساير عوامل ميكروبي در ايجاد اسهال در افراد انساني شهر همدان داراي نقش باشد. باتوجه به بالا بودن ميزان و شدت آلودگي در گاوهاي حومه همدان و با توجه به نتايج ديگر مطالعات انجام شده در ايران و جهان، گاو مي تواند به عنوان يكي از مخازن مهم آلودگي براي جوامع انساني در شهرستان همدان مطرح باشد.

Introduction & Objective: Cryptosporidium is one of the important pathogenic agents of gastero intestinal tract of mammals, especially human and domestic animals. This parasite is one of the principal causative agents of mortality in young animals. Considering the zoonotic importance of the parasite, infected animals can be very dangerous to the public health. This study was performed to determine the prevalence of cryptosporidial infection in humans, cattle, sheep, horses, dogs, domestic fowls and turkeys in Hamadan and its suburbs and also to evaluate the role of the animals of this area in transmission of the infection to human inhabitants of Hamadan. Materials & Methods: In this cross sectional descriptive study fecal samples were collected from 477 cattle, 220 sheep, 158 horses, 210 dogs, 200 domestic fowls, 200 domestic turkeys and 300 humans in Hamadan city. Cryptosporidium oocysts were concentrated by using the formalin-ether sedimentation method followed by the modified Ziehl-Neelsen staining technique and examined by light microcopy. Results: The prevalence rate of the infection in cattle, sheep, horses, dogs, domestic fowls, domestic turkeys and humans was 15.93%, 8.6%, 12.6%, 3.8%, 2.5%, 4% and 5.33%, respectively. Conclusion: Cryptosporidium can cause diarrhea by itself or with other microbial agents in inhabitants of Hamadan. Considering the high prevalence and intensity of the infection in the cattle of the suburbs of Hamadan and with regard to the results of the other researches in the world and Iran, cattle are one of the most important sources of the infection for the inhabitants of Hamadan.