ارزش غذايي پنج گونه گياهان شورپسند در منطقه سيستان

Nutritive Value of Five Halophytes Determined in Sistan Area

از پنج گونه از گياهان شورپسند غالب در منطقه سيستان شامل علف شور (Salsola griffithii) ، سلمه تره(Chenopodium album) ، بوني (Aeluropus logopoidies) ، دم روباهي (Alopecurus textillis) و ازمك (Cardaria draba) در اواخر مرحله رويشي نمونه برداري شد. نمونه ها در شرايط سايه خشك و سپس آسياب شدند و تركيبات شميايي آن ها شامل: ماده خشك، ماده آلي، خاكستر، پروتيين خام، چربي خام، ديواره سلولي و ديواره سلولي منهاي همي سلولز در آزمايشگاه اندازه گيري شد. تجزيه پذيري ماده خشك به روش in situ ، گوارش پذيري ماده آلي (OMD) و انرژي قابل متابوليسم (ME) به روش توليدگاز برآورد گرديد. نتايج نشان داد كه در بين گونه هاي مورد مطالعه از نظر تركيبات شيميايي اختلافات معني دار وجود داشت (05/0 > p). ميزان پروتيين خام بين 93/5 تا 73/14 درصد ، ديواره سلولي بين 30/34 تا 82/66 درصد و ديواره سلولي منهاي همي سلولز بين 64/13 تا 46/41 درصد در ماده خشك متغير بود. ميزان خاكستر در علف شور بسيار بالا (87/46 درصد) و در گونه هاي ديگر بين 63/12 تا 18/16 درصد متغير بود. ميزان گوارش پذيري ماده آلي بين 13/66 تا 24/76 درصد بود كه بيشترين آن مربوط به گونه علف شور و كمترين آن مربوط به گونه ازمك بود در حالي كه ميزان ماده آلي قابل گوارش در ماده خشك در علف شور (به دليل خاكستر زياد) كمترين حد (51/40درصد) و انرژي قابل متابوليسم آن نيزنسبت به گونه هاي ديگر پايين تر (95/6 در مقابل 47/9 تا 37/10 مگا ژول در كيلو گرم) بود (05/0p < ). از نظر فراسنجه هاي تجزيه پذيري و تجزيه پذيري موثر نيز تفاوت معني داري بين گونه ها مشاهده شد (05/0p < ).

Five species of dominant halophyte plants including: Salsola griffithii, Chenopodium album, Aeluropus logopoidies, Alopecurus textillis and Cardaria draba were sampled from Sistan region at their late vegetative stage. The collected samples were dried at room temperature and ground, and their chemical components including: dry matter, organic matter, ash, crude protein, crude fat, as well as cell wall and no hemicellulose containing cell wall evaluated in the laboratory. Dry matter digestibility (by in situ nylon bag technique) and organic matter digestibility as well as metabolisable energy (through in vitro gas production method) were determined. Results revealed that among the species studied, there were significant differences (p < 0.05) in terms of chemical composition. Crude protein, cell wall and no hemicellulose containing cell wall ranged from 5.93 to 14.73, NDF from 34.30 to 66.82 while ADF from 13.64 to 41.46 % ( DM basis) respectively. The ash content was recorded the highest (46.87%) for Salsola griffithii but ranged from 12.63 to 16.18% as regards the other species. OM digestibility ranged from 66.13 to 76.24%. It was significantly the highest in Salsola griffithii while the lowest in Cadaria draba. The organic matter digestability rate in dry matter in salt grass (due to the high ash content), was the lowest (40.51%), and metabolisable energy also significantly (p < 0.05) lower than in the other species (6.95 vs 9.47 to 10.37 Mj/ kg). Regarding the degradability parameters and effective degradability there were also significant differences observed among species (p < 0.05).