اثر شوري و روش هاي كاربرد نيتروژن بر عملكرد و اجزا عملكرد گندم(Triticum aestivum L.)

Effects of Salinity and Nitrogen Application Methods on Yield and Yield Components of Wheat (Triticum aestivum L.)

به منظور بررسي اثرات تنش شوري و روش هاي كاربرد نيتروژن بر عملكرد و اجزا عملكرد گندم آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده و در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند انجام شد. فاكتورهاي آزمايش شامل سطوح شوري 5/1، 7/4 و 9/7 دسي زيمنس بر متر به عنوان كرت هاي اصلي و تيمارهاي نيتروژن شامل 1- مصرف كود نيتروژن طي سه مرحله به صورت سرك به خاك، 2- مصرف دو سوم كود نيتروژن به صورت سرك به خاك در زمان كاشت و در مرحله پنجه زني و يك سوم به صورت محلول-پاشي همزمان با ظهور خوشه، 3- مصرف دوسوم كود نيتروژن به صورت سرك به خاك در زمان كاشت و در مرحله ظهور خوشه و يك سوم به صورت محلول پاشي در زمان پنجه زني و 4- مصرف يك سوم كود نيتروژن همراه با كاشت به خاك، يك سوم به صورت محلول پاشي در زمان پنجه-زني و يك سوم همزمان با ظهور سنبله به صورت محلول پاشي، به عنوان كرت هاي فرعي بودند. نتايج آزمايش نشان داد كه با افزايش شوري، عملكرد و اجزا عملكرد گندم كاهش قابل توجهي يافتند، به طوري كه با افزايش هر واحد شوري 5/41 كيلوگرم در هكتار افت در عملكرد دانه مشاهده شد. روش هاي كاربرد نيتروژن در شرايط شوري خاك نيز تاثير معني داري بر تمامي اجزا عملكرد داشت. يك مرحله محلول پاشي كود اوره در مرحله پنجه زني به همراه كاربرد خاكي آن در مراحل بعدي توانست تعداد سنبله در متر مربع و تعداد دانه در سنبله را نسبت به ساير تيمارها افزايش دهد. محلول پاشي در زمان ظهور سنبله نيز سبب افزايش وزن هزار دانه نسبت به ساير تيمارها شد.

To evaluate interaction of salinity stress and nitrogen use methods on yield and yield components, in experiment was conducted in split plot in randomized complete block with 3 replications. Treatments included: salinity of irrigation water levels 1.5, 4.4 and 7.9 ds/m as main plots, and nitrogen treatments 1. using N fertilizer at 3 stage in soil, 2. using two third N fertilizer in soil at planting and tillering and heading and one third in form of foliar application of N at tillering, 4. using and one third in form of foliar application at heading, 3. Using two third of N fertilizer in soil at planting one third of N fertilizer in soil at planting and two third in form of foliar application at tillering and heading, as sub plots. Results this study showed that increased in salt stress significant decreased total yield components such that showed decrease 41/5 kg/h in yield with increase in per unite salinity. Also methods of nitrogen application in salinity condition, have significant effects on total yield components. At the tillering, one stage of foliar with soil application of urea could increase spike no. m-2 and kernels of spike compared with other treatments. Foliar application of urea at heading stage increased kernels weight.