تاُثير تنش خشكي بر برخي خصوصيات مورفولوژيكي و عملكرد سه گياه دارويي شويدAnethum graveolens) )، گشنيز (Coriandrum sativum ( و رازيانه (Foeniculum vulgare) در شرايط گلخانه

The Effects of Drought Stress on Morphological Traits and Yield of Three Medicinal Plants ( Coriandrum sativum, Foeniculum vulgare and Anethum graveolens) in Greenhouse Conditions

وجود تنش‌هاي غير زنده محيطي بويژه تنش خشكي يكي از مهم‌ترين مشكلات مناطق خشك و نيمه خشك مي باشد. تنش خشكي زماني در گياه حادث مي‌شود كه ميزان آب دريافتي گياه كمتر از تلفات آن باشد. به منظور بررسي تاثير تنش خشكي بر خصوصيات مورفولوژيكي و عملكرد سه گياه دارويي شوي ( Anethum graveolens)، گشنيز (sativum Coriandrum) و رازيانه (Foeniculum vulgare) آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كاملاً تصادفي با چهار تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال89 انجام شد. فاكتور اول شامل 4 سطح خشكي: ظرفيت زراعي (FC) 100، 75، 50 و25 درصد و فاكتور دوم شامل 3 گياه دارويي گشنيز، رازيانه و شويد بودند. در اين آزمايش صفاتي از قبيل ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، تعداد شاخه جانبي در بوته، تعداد چتردر بوته، تعداد چترك در چتر، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، وزن هزار دانه و شاخص برداشت دانه اندازه گيري شدند. نتايج حاصل نشان داد كه كاهش ميزان آب در خاك از حد ظرفيت زراعي (FC) تاثير معني داري بر تمامي صفات مورد مطالعه داشت. گياه شويد در %25 FC بيشترين تعداد دانه در چتر (14عدد)، تعداد دانه در بوته(27 عدد)، چتر در بوته (4عدد)، چترك در چتر (10 عدد) و وزن هزار دانه (5/6 گرم) دارا بود، همچنين گياه رازيانه در %25 FC كمترين تعداد دانه در چتر (2عدد)، تعداد دانه در بوته (2 عدد)، تعداد چتر در بوته (25/0 عدد)، چترك در چتر (5/0 عدد) و وزن هزار دانه (15/0 گرم) دارا بود. شاخص برداشت دانه با وزن دانه در بوته و وزن هزار دانه همبستگي مثبت و معني داري داشت.

Drought stress is one of the important problems in arid and semi_arid regions. drought stress take place in plants when available water is lesser than evapotranspiration. In order to evaluate the effect of drought stress on morphological traits and yield of three medicinal plants an experiment was carried out during the 2010 year in research greenhouse of faculity of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, in a factoriel arrengement based on a Completely Randomized Block Design with four replications. factors include 4 drought stress levels: Field capacity (100%), 75%, 50% and FC25% and 3 medicinal plants include: Coriandrum sativum, Foeniculum vulgare and Aniethum graveolens. The traits such as plant height, leaf number per plant, number of lateral branches per plant, umbrellas per plant, umbels per umbrellas, seed number per plant, seed weight per plant, 1000 seeds weight and harvest index were measured. Results showed that decreasing content of water in soil lesser than field capacity had significant effects on all of these traits. Coriandrum sativum in FC25% had maximum seed number in umbrellas(14 number), seed number per plant(27 number), Umbrellas per plant(4 number), umbels per umbrellas(10 number) and 1000 seeds weight (6.5 gr). also Foeniculum vulgare in FC25% had minimum seed number in umbrellas(2 number), seed number per plant(2 number). Umbrellas per plant(0.25number), umbels per umbrellas(0.5 number) and 1000 seeds weight (0.15 gr). Harvest index positive correlation with seed weight per plant and 1000 seeds weight.