«زيتون انگشتري»، «آسمان‌سُر»، «حسّ گوشايي»:مطالعه اي موردي از ابداعات واژگاني

"Zeytun Ɂangoštari", " Ɂâsemân sor", "hesse gušâyi":A Case study of Lexical Innovation

كودكان در روند فراگيري زبان مادري، وقتي براي مفهومي واژه اي ياد نگرفته اند يا واژه فراگرفته شده را به خاطر نمي آورند گاهي خودشان براي آن مفهوم واژه ميسازند. مطالعه حاضر به بررسي مواردي چند از اين واژه سازيها در سنين پيش از دبستان ميپردازد. داده هاي زباني مورد مطالعه شامل شصت واژه توليد شده توسط دختري فارسي زبان است كه از سن دو سال و شش ماهگي تا پنج سالگي او جمع آوري شده است. نوواژه‌هاي او واج نويسي شد و از نظر فرآيند‌هاي ساخت‌واژي مورد بررسي قرار گرفت. واژه‌هاي او در مجموع با هفت فرآيند صرفي زبان فارسي ساخته شده‌اند. مقوله دستوري كه بيشترين واژه ها براي آن ساخته شد صفت بود و پربسامدترين فرآيندي كه در ساخت اين شصت واژه استفاده شد تركيب بود اما اولين فرآيندي كه كودك از آن براي ساخت واژه هاي جديد استفاده كرد، اشتقاق با پسوند «- ي» بود. اين مشاهده برخلاف يافته‌هاي كلارك است كه به موجب آن، زاياترين فرآيند اولين فرآيندي است كه كودك در ابداع واژه از آن بهره‌ ميبرد.

Having not acquired or retrieved any words for the intended concept, in the process of mother tongue acquisition, children sometimes try to innovate new words in dealing with the problem. This study empirically investigates these innovations in preschool years. The data include 60 words innovated by a female native speaker of Persian (2.6 trough 5.0). The result shows that she made use of 7 morphological processes to coin the words and regarding these innovations, adjective and compounding are the most frequent grammatical categories and morphological processes respectively. But the first morphological process used by the child is derivation through suffix "-i", the most productive Persian suffix. This result does not support Clarkʹs findings since she says that the most productive process is the first one which children use to make their own new words.