بررسي مقاومت به شوري در نهال چهار گونه درختي مناسب جنگل‌داري شهري

كشت گونه‌هاي مقاوم گياهي يكي از كم هزينه‌ترين روشهاي مقابله با مشكل شوري آب و خاك در مناطق شهري است. پژوهش حاضر واكنش چهار گونه از متداولترين درختان شهري شامل اقاقياي چتري (Robinia pseudoacacia var. umbraculifera)، سرو خمره‌اي (Thuja orientalis)، افراي‌ سياه (Acer negundo) و زبان‌گنجشك (Fraxinus angustifolia) را پس از كشت در محيط‌هاي شور، مورد مطالعه قرار داده است. نهالهاي اين چهار گونه طي يك آزمايش گلداني- گلخانه‌اي با محلول‌هاي مختلف نمك طعام در پنج سطح شوري صفر، 40، 80، 120 و 160 ميلي‌مول در ليتر (م.م.ل) به‌مدت سه ماه از طول دوره رشدشان آبياري شدند و مشخصه‌هاي مختلف رشدي و فيزيولوژيك آنها اندازه‌گيري شد. نتايج تفاوتي را در افزايش رشد قطري و وزن ساقه در گونه اقاقياي چتري نشان نداد، در حالي‌كه هر دوي اين مشخصه‌ها در زبان‌گنجشك و سرو خمره‌اي از شوري 40 م.م.ل و بيشتر كاهش يافتند. در افراي ‌‌سياه نيز رشد قطري از شوري 120 م.م.ل و افزايش وزن ساقه از شوري 40 م.م.ل كاهش نشان دادند. برخلاف سه گونه ديگر، با افزايش شوري تنها در برگهاي اقاقياي چتري ميزان سديم تغيير نكرد، در حالي‌كه افزايش مقدار پتاسيم تنها در برگهاي اقاقياي چتري از شوري 160 م.م.ل مشاهده شد. برخي از نتايج نيز در گونه‌هاي مختلف، متفاوت بود، به‌طوري كه مثلاً با وجود ارتفاع بيشتر نهالهاي افراي‌ سياه و سرو خمره‌اي، با افزايش شوري، كاهش رشد طولي در اين گونه‌ها اتفاق افتاد. نسبت سديم به پتاسيم نيز تنها براي دو گونه زبان‌گنجشك و سرو خمره‌اي افزايش يافت و با افزايش شوري (از 80 م.م.ل)، ميزان كلسيم تنها در برگهاي افراي‌ سياه افزايش يافت، ولي ميزان منيزيم در برگهاي هيچ گونه‌اي تغيير نكرد. در تمام گونه‌هاي پهن‌برگ با افزايش شوري بر ميزان زرد شدن برگها افزوده شد.

The saplings of four well known urban trees, namely: Acer negundo, Fraxinus angustifolia, Robinia pseudoacacia and Thuja orientalis were regularly watered by 0, 40, 80, 120 and 160 milimole per liter NaCl, during a three-month period in growing season and some of their quantitative and physiological characteristics of growth and development were measured, immediately after pot-planting in greenhouse conditions. In general, saplings of Robinia demonstrated better survival characteristics, as the results indicated. It was the same story for increasing in diameter growth and weight of stem: a decline in these factors for Acer (from 120 and 40 mMol/l) and Fraxinus (from 40 mMol/l), respectively and no change in Robinia. Significant decrease in leaf sodium and increase in leaf potassium contents were recorded only in Robinia. Other results were rather different or controversial. As salt become more accumulated, for example, the least height increasing was observed in Acer, along with Thuja, or the ratio of Na+/K+ raised from 120 and 40 mMol/l for Fraxinus and Thuja, respectively. The leaf calcium content was increased only in Acer (from 80 mMol/l), and no change was observed in leaf magnesium content. In general, for all broadleaved species, saltier water was associated with more leaf decoloration, as expected.