بررسي ارتباط برخي از عوامل اكولوژيكي بر پراكنش سرخدار (Taxus baccata L.) در جنگلهاي ارسباران (مطالعه موردي: حوزه‌هاي ايلگنه‌چاي و هوراند)

به‌منظور بررسي اثر برخي از عوامل اكولوژيكي در چگونگي پراكنش درختان سرخدار و نحوه زادآوري اين گونه در جنگلهاي ارسباران، دو رويشگاه كلاله در حوزه ايلگنه‌چاي و رويشگاه كوران در حوزه هوراند مورد بررسي قرار گرفت. به‌منظور پراكنش مناسب قطعات نمونه، براي هر منطقه سه طبقه ارتفاعي از سطح درياي آزاد (1100 تا 1200 متر، 1200 تا 1300 متر و 1300 تا 1400 متر) در رويشگاه‌هاي موردنظر انتخاب گرديد. بر اين اساس 43 قطعه نمونه 10 آري به شكل دايره و به‌صورت انتخابي (Selective sampling) برداشت شدند. به‌منظور مطالعه وضعيت تجديد حيات نيز از قطعات نمونه كوچك (ميكروپلات) 1 آري دايره‌اي‌ شكل به شعاع 64/5 متر استفاده شد. مشخصه‌هايي مانند، ارتفاع از سطح دريا، شيب منطقه، جهت منطقه، درصد تاج‌پوشش، قطر برابرسينه و ارتفاع كل براي تمامي گونه‌هاي درختي و زادآوري در اين قطعات مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج نشان داد كه سرخدار، دامنه ارتفاعي 1200 تا 1300 متر، شيب‌هاي 51 تا 75 درصد و جهت‌هاي شمالي را بيشتر ترجيح داده و از تراكم بيشتري برخوردار مي‌باشد. مطالعه زادآوري‌ها نيز نشان داد كه رويشگاه كلاله با داشتن 53 درصد نهالهاي سرخدار با منشا دانه‌زاد نسبت به رويشگاه كوران با 35 درصد در وضعيت مطلوبتري قرار دارد. همچنين نتايج اين تحقيق نشان داد كه حضور پايه‌هاي سرخدار در توده‌هاي دخالت نشده (كلاله) بيشتر از توده‌هاي بهره‌برداري شده (كوران) مي‌باشد.

In order to study the influence of some ecological factors on distribution of yew tree and its regeneration in Arasbaran forests, two habitats of yew including Kalaleh in Ilganechay and Kooran in Horand regions were studied. To provide appropriate distribution of sample plots, three altitudinal levels were selected for each region in each habitat (1100-1200, 1200-1300 and 1300-1400 m.a.s.l.) and on this basis, 43 circle sample plots, each 1000 m2, were laid out by selective sampling method. Also micro sample plots, each 100 m2, were laid out within the macro sample plots to study the regeneration. Some sample characteristics including altitude, slope gradient, aspect, crown cover, diameter at breast height and total height of all trees were recorded. Results indicated that yew trees prefer 1200 to 1300 m.a.s.l., north aspects with 51-75% slope gradient. Our study reveals that yew regeneration in undisturbed habitat (Kalaleh) with 53% seed origin seedlings were more in compare to the disturbed habitat (Kooran) with only 35% seed origin seedlings.