كاهش اثرات سو تنش شوري بر خصوصيات مورفوفيزيولوژيك گندم از طريق كاربرد اسيد ساليسيليك

Reducing detrimantal effects of salt stress on morphophysiological characteristics of wheat by application of salicylic acid

به‌منظور بررسي اثرات كاربرد خارجي هورمون اسيد ساليسيليك بر خصوصيات مورفولوژيك و فيزيولوژيك گندم (رقم شيراز) در شرايط شوري خاك و آب، آزمايشي در شهرستان ني‌ريز در سال زراعي 89-88 به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با دو عامل پرايمينگ با هورمون اسيد ساليسيليك در سه سطح (صفر، 5/0 و 1 ميلي مولار در ليتر) و محلول پاشي با اسيد ساليسيليك در مرحله پنجه‌زني در چهار سطح (صفر، 25/0، 5/0 و 1 ميلي مولار در ليتر) اجرا شد. نتايج نشان داد كه كاربرد اسيد ساليسيليك به‌صورت پرايمينگ و هم محلول‌پاشي موجب بهبود سطح برگ، ميزان كلروفيل a و b، عملكرد و اجزا عملكرد شد و كاراترين اثر تيماري مربوط به تركيب توام پرايمينگ و محلول پاشي با غلظت 5/0 ميلي مولار بود كه موجب افزايش 9/42 درصدي تعداد سنبله در متر مربع، 67/9 درصدي وزن هزاردانه و 27/21 درصدي عملكرد دانه در مقايسه با تيمار شاهد شد و در غلظت 1 ميلي مولار، به‌دليل تغيير فيزيولوژي گياه، اثر كاهشي نسبت به تيمار 5/0 ميلي‌مولار مشاهده شد. نتايج بيانگر آن است كه كاربرد اسيد ساليسيليك با غلظت 5/0 ميلي مولار در ليتر در كاهش عوارض تنش شوري موثر بود و در شرايط آب و خاك مشابه كاربرد آن در گندم به صورت پرايمينگ و يا محلول‌پاشي توصيه مي گردد.

In order to study effects of exogenous application salicylic acid on morphological and physiological characteristics of wheat (Shiraz cultivar) under soil and water salinity in the Neyriz city, an experiment was conducted in year 2009-2010 by factorial exprement in a completely randomized blocks design with four replications. Treatment consisted of three levels of priming with salicylic acid (0‚ 0.5 and 1 mMl-1) and spraying with four levels (0‚ 0.25‚ 0.5 and 1 mMl-1) at tillering stage. The results showed that salicylic acid used as priming and sprayed improved leaf area‚ chlorophyll a and b‚ yield and yield components. The most efficient treatment was combined treatment of priming and spraying with level of 0.5 and 1 mMl-1 concentrations which resulted in 42.9, 9.67 and 21.7% increase in ear number, seed weight and grain yield, respectively in comparison to control treatment. The concentration 1 mMl-1 caused a reduction compared to 0.5 mMl-1. The results suggest that salicylic acid is effective in reducing symptoms of salinity and in similar soil and water conditions application of 0.5 mMl-1 as priming and spraying can be recommened for wheat production.