اثر مصرف مقادير مختلف كودهاي پتاسيم و نيتروژن بر عملكرد و اجزا

Effect of different amounts of potassium and nitrogen fertilizers on yield and yield components of rapeseed after rice cropping

به‌منظور تعيين مقادير مناسب كودهاي پتاسيم و نيتروژن جهت دستيابي به عملكرد دانه و روغن بالا در كلزا (رقم هايولا 401) آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در اراضي شاليزاري موسسه تحقيقات برنج كشور (رشت) در سال هاي زراعي 89-1387 اجرا گرديد. عامل اول شامل مقادير كود سولفات پتاسيم در 3 سطح (100، 150 و 200 كيلوگرم در هكتار) و عامل دوم مقادير كود نيتروژن در 4 سطح (صفر، 180، 240 و 300 كيلوگرم در هكتار از منبع اوره) در نظر گرفته شد. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه بين مقادير كود پتاسيم از نظر عملكرد دانه تفاوت معني‌داري وجود دارد و مقادير 150 و 200 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه را به‌خود اختصاص دادند. در بين مقادير كود نيتروژن نيز سطوح 240 و 300 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه را داشتند. بيشترين درصد روغن متعلق به تيمار بدون نيتروژن با ميانگين 92/43 درصد بود. در مجموع، مقدار 150 كيلوگرم در هكتار سولفات پتاسيم به‌دليل اهميت اقتصادي و صرفه‌جويي در مصرف كود و ميزان 240 كيلوگرم نيتروژن به‌دليل افزايش محصول، عملكرد روغن و جلوگيري از آلودگي‌هاي زيست محيطي در منطقه توصيه مي‌گردد.

In order to determine the appropriate amounts of potassium and nitrogen fertilizers to achieve high grain and oil yields of rapeseed (Hyola 401) in paddy fields, a field experiment was conducted at Rice Research Institute of Iran (Rasht) in a factorial experiment based on the complete randomized block design with 3 replications in 2008-2010. The first factor was the amounts of potassium fertilizer in three levels (100, 150 and 200 kg.ha-1) and the second factor was nitrogen fertilizer values in the four levels (zero, 180, 240 and 300 kg.ha-1 from urea resource). The results of the combined analysis of variance showed that significant difference between potassium levels, according as application of 150 and 200 kg.ha-1 potassium had the highest of grain yield. Between the levels of nitrogen, application of 240 and 300 kg.ha-1 produced the highest grain yield. The control treatment with average of 43.92%, showed the maximum oil precent. In general, 150 kg.ha-1 of potassium and 240 kg.ha-1 nitrogen level are recomended due to less fertilizer consumption and prevention of destroying effect on the environment.