نهضت هاي ديني اصلاح گراي هندو در دوران معاصر با تمركز بر ديدگاه "ويوكاننده" در قياس با "مطهري"

Hindu Contemporary Religious Reformist Movements: a Comparative Study of Vivekananda and Motahari Views

جريان نوانديشي ديني در هر ديني مي تواند بسته به منظرهاي مختلف، انواع مختلفي داشته باشد. در اين مقال با نظر به دغدغه هاي سنت گرايانه و تجددگرايانه، نوانديشان ديني هندو و مسلمان، به سه دسته تقسيم مي شوند: اول نوانديشاني آينده گرا كه بيشتر رو به سوي آينده دارند و مي خواهند دين كهن را با دنياي جديد سازگار كنند و ديني مدرن و در خور انسان نوين ارايه دهند و دين را تا حدي دنيايي كنند. دوم نوانديشاني گذشته گرا كه بيشتر رو به سوي گذشته دارند و مي خواهند دنياي جديد را با دين كهن هماهنگ كنند و دنيايي مناسب دين سنتي بسازند و دنيا را ديني كنند. سوم نوانديشاني اعتدال گرا كه هم نظري به گذشته دارند و هم نظري به آينده و مي خواهند دين و دنيا را به گونه اي با هم تلفيق كنند كه اعتدالي بين گذشته و آينده برقرار شود. هريك از انديشه هاي نوين، چهره هاي متعددي دارد كه در اينجا به بارزترين چهره هريك پرداخته شده و بيشتر بحث بر آرا و انديشه هاي دو متفكر نامي معاصر، ويوكِاننَده از دين هندو و مطهري از دين اسلام متمركز شده و دغدغه هاي ديني و فكري آن دو باهم مقايسه شده است.

There might be diverse modern schools of reform in any religion. This paper categorizes modern Hindu and Muslim religious thinkers into three groups based on their traditionalist and modernistic concerns. First group are those with futuristic modern thoughts who give more weight to the future and attempt to make old religions compatible to the modern world and present modern religion deserving modern man. They are after making religion serve better the temporal life. Second group are those with traditionalist concerns, who put more weight to the past and try to make modern world compatible to the old religion and make an appropriate world for traditional religions. They are after a religious world. Third group of reformist religious thinkers are who follow a moderate look at both the past and future. They try to make a balance between temporal world and religion. For each group many members can be mentioned. However, this paper mainly focuses on a comparative study of the opinions and thoughts of the two most distinguished contemporary figures Vivekananda from Hindu and Mutahhari from Islamic worlds.