بررسي فقهي تصرف حقوقي ناقل در مال مورد رهن

Jurisprudence Study of Transferor Lawful Possession in Mortgaged Asset

تصرف حقوقي در مال مورد رهن يكي از موارد بحث برانگيز در فقه (اماميه و عامه) و حقوق مدني و رويه قضايي مي باشد؛ دراين خصوص نظريات متفاوتي از سوي فقها و حقوقدانان ارايه گرديده كه هر كدام از اين نظريات داراي موافقان و مخالفاني است. يكي از تصرفات بارز حقوقي در عين مرهونه، بيع آن مي باشد كه بررسي اين مورد راهگشاي يافتن پاسخ در ساير تصرفات حقوقي است. سه نظريه صحت، عدم نفوذ و بطلان در خصوص اين موضوع طرح گرديده كه در اين نوشتار ضمن بيان تفصيل نظريات فوق، تلاش مي گردد نظريه اي كه مطابق با ماهيت موضوع و حقيقت امر بوده و در مقام عمل از نظر قضايي و حقوقي قابل توجيه است استخراج گردد؛ به نحوي كه تشتت در صدور آرا قضايي مرتفع شود. در اين مقال در صدد آن هستيم كه روشن سازيم چنانچه بعد از تحقق عقد رهن، راهن عين مرهونه را به شخص ثالثي بفروشد عقد بيع چه وضعيتي خواهد داشت؟ صحيح است يا غير نافذ يا باطل؟ در اين بررسي، از عبارت هاي متون قانوني چنين استظهارخواهد شد كه قانونگذار در مانحن فيه از نظريه بطلان تصرفات حقوقي ناقل در خصوص عين مرهونه پيروي كرده و اين دقيقاً برخلاف نظر مشهور فقهاست. اما در همين فرض نيز اثراين بطلان صرفاً ناظر به مرتهن مي باشد نه متعاملين. نهايتاً اينكه با رفع مانع (حق عيني تبعي مرتهن) از مال مرهون، معامله واقع شده في مابين مالك و خريدار اثر خود را به نحو كامل خواهد گذاشت.

The possession of transferor in mortgaged asset is one of the discursive issues in jurisprudence Imamieh , civil law , and judicial precedents . There are different opinions presented by the jurists in this regard, each of which has got many pros and cons. Chattered mortgage is the patent possession of transferor of the mortgaged asset. There are three theories of validity, lack of influence and invalidity which are presented in this article regarding to this issue. It is attempted in this article to extract the theory which is consistent with the subject entity and the truth of the case, with consideration the judicially and legally, so that the problem of the diversity of judicial verdicts could be solved. Based on the above discussion, it is attempted to shed light on this issue that if the mortgager sells the mortgageʹs property to third party after the fulfillment of the security agreement, what will happen to the contract of sale? Is that correct, non-affective or null? In this survey it is reasoned using legal texts that the law legislator in the matter on hand has followed the theory of nullity of transfer in regard to the mortgage property. This theory is exactly to explain the juristsʹ views. However It should be mentioned that the consequence of the nullity goes only to the mortgagee not to the parties of a contraction. Finally, the agreement between the buyer and the seller will have full effect by removing the legal impediment (The subsidiary security interest of the mortgage) from the mortgaged asset.