مطالعه برخي صفات رويشي، عملكرد و اجزاي عملكرد ژنوتيپ‌هاي گندم در شرايط تنش كمبود آب

Study of some morphological traits, yield and yield components in advanced wheat genotypes under normal and water deficit stress

به منظور مطالعه برخي صفات رويشي، عملكرد و اجزاي عملكرد ژنوتيپ‌هاي مختلف گندم تحت شرايط عادي و تنش كمبود آب بعد از مرحله گلدهي اين آزمايش در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اردبيل در سال زراعي 88-87 اجرا گرديد. ده ژنوتيپ گندم تهيه شده از مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اردبيل داراي تيپ رشد زمستانه و بينابين در دو آزمايش جداگانه در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار مورد ارزيابي قرار گرفتند. در هر دو شرايط آزمايشي ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه گندم از نظر تعداد دانه در سنبله تفاوت آماري معني‌داري داشتند و ژنوتيپ‌هاي شماره 6 و 10 بيشترين مقدار از اين صفت را داشتند (به ترتيب 2/42 و 6/42). وزن هزار دانه به طور معني‌داري تحت شرايط تنش رطوبتي كاهش نشان داد. همچنين مقدار آن در بين ژنوتيپ‌ها تفاوت معني‌دار داشت. بالاترين و پايين‌ترين عملكرد دانه (3/6093 و 4/4819 كيلوگرم در هكتار) به ترتيب در شرايط عادي و تنش رطوبتي به دست آمد. از لحاظ عملكرد دانه، ژنوتيپ‌هايي كه داراي تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه بالاتري در شرايط‌هاي مختلف آزمايشي بودند، عملكرد بالاتري داشتند.

To evaluate some of morphological traits, yield and yield components in wheat genotypes under normal and water stress codition after anthesis, an experiment was carried out in Agriculture and Natural Research Station of Ardabil in 2008-2009. Then advanced winter and intermediate wheat genotypes obtained from this research station were evaluated in two separate experiments under normal irrigation and deficit irrigation after anthesis in a randomized complete block design with three replications. Significant differences were observed among genotypes in terms of grain number in spike. Genotypes No.6 and 10 had the highest amount of this trait (42.2 and 42.6, respectively). 1000 grains weigh decreased significantly under water stress, also the amount that were different significant among genotypes. The highest and lowest grain yields (6093.3 and 4819.4 Kg per hectare) were obtained by normal and water stress conditions, respectively. In terms of grain yield, the genotypes which had gain number per spike and 1000 grains weight in high value in both condition, had better yield in comparison with others.