زي‌توده و شاخص سطح برگ داغداغان (Celtis caucasica Willd.) در جنگل شهري تايله سنندج

جنگلهاي شهري از جمله اكوسيستم‌هايي هستند كه به‌دليل كاركردهاي متنوع اكولوژيكي و زيست‌محيطي خود از اهميت فراواني برخوردارند، بنابراين مطالعه شاخص‌هاي مختلف اكولوژيكي در جنگل‌داري شهري از اولويت خاصي برخوردار است. اين پژوهش با هدف تعيين زي‌توده و شاخص سطح برگ داغداغان (Celtis caucasica Willd.) در يكي از قديمي‌ترين و باارزش‌ترين جنگلهاي شهري شهرستان سنندج به‌نام جنگل تايله با وسعت 7/1 هكتار اجرا شد. ابتدا با استفاده از روش آماربرداري صددرصد، كليه درختان شماره‌گذاري شده و متغيرهاي كمي آنها اندازه‌گيري شدند. از روش مستقيم جمع‌آوري برگ از تاج درختان براي تعيين شاخص‌هاي اكولوژيك مورد مطالعه استفاده شد. براي هر درخت، برگهاي يك‌چهارم تاج جمع‌آوري، توزين (وزن تر) و پس از طي مراحل خشك كردن در آزمايشگاه، وزن خشك آنها محاسبه و به كل درخت تعميم داده شد. براي محاسبه شاخص سطح برگ نيز از روش وزني استفاده شد و پس از اندازه‌گيري سطح 5 عدد برگ از هر درخت با استفاده از دستگاه سطح ‌برگ‌سنج و تعيين وزن خشك آنها، نسبت سطح به وزن برگها محاسبه و با توجه به مقدار زيتوده برگ محاسبه شده، شاخص سطح برگ بدست آمد. علاوه بر موارد يادشده، روابط آلومتريك شاخص‌هاي يادشده با استفاده از رگرسيون چندمتغيره به شيوه گام به گام محاسبه شد. براساس نتايج، متوسط زي‌توده، سطح ويژه و شاخص سطح برگ درختان داغداغان به‌ترتيب برابر 37 كيلوگرم، 5/103 سانتي‌متر مربع بر گرم و 7/3 بدست آمد. در بررسي روابط آلومتريك نيز مشخص شد كه تاثيرگذارترين متغير بر زي‌توده برگ، متغير تركيبي مجذور قطر برابرسينه در ارتفاع درخت (با ضريب تبيين 69/0) و براي شاخص سطح برگ، جذر قطر برابرسينه (با ضريب تبيين 72/0) مي‌باشد.

Urban forests with various ecological and environmental benefits are one of the most important ecosystems, therefore, study of ecological parameters in urban forests is essential. In this research, one of the oldest urban forests of Sanandaj city, Taileh, with area of 1.7 ha was selected. Direct method (leaf gathering from the crown) and 100% inventory method was used to estimate leaf biomass and leaf area index (LAI) of Celtis caucasica, which was the main species. Firstly, different quantitative variables such as diameter at breast height, collar diameter, tree height, crown length and small and large diameter of crown were measured. In addition, the leaves of one fourth of the tree crown were picked off and after weighting, their dry weight were measured in laboratory. Gravimetric method was applied for calculating LAI, in which the relationship between leaf area and it`s dry weight used to estimate the total area of whole tree leaves. Allometric equations were calculated for estimation of leaf biomass and LAI. Based on the results, the mean values of leaf biomass, Specific Leaf Area (SLA) and LAI were 37 kg, 103.5 cm2/gr and 3.7 for C. Caucasica, respectively. The compound variable, DBH2×H, was the most effective factor to estimate the leaf biomass (R2=0.69), but in LAI equation, the root of DBH had the main role (R2=0.72).