تاثير كوتاه مدت مديريت پسماند گياه جو بر فعاليت آنزيم هاي اوره آز و فسفاتاز قليايي در خاك

Short-term Effects of Barley Residue Management on Urease and Alkaline Phosphatase Activities

فعاليت‌هاي آنزيمي خاك مي‌توانند به عنوان شاخص‌هاي كيفيت به منظور ارزيابي پايداري بوم نظام‌هاي زراعي مورد استفاده قرار گيرند. هدف از اين مطالعه ارزيابي تاثير مديريت مقدار پسماند گياه جو، سوزاندن آن، كود نيتروژن و خاك ورزي بر فعاليت آنزيم‌هاي فسفاتاز قليايي و اوره‌آز در شرايط مزرعه‌اي و طي دوره‌اي 90 روزه بوده است. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي انجام گرديد. تيمارهاي آزمايش شامل دو سطح كاه و كلش جو (3 و6 تن درهكتار)، دو سطح سوزاندن (نسوزاندن و سوزاندن)، دو سطح كود اوره (صفر و 125كيلوگرم در هكتار) و دو نظام خاك‌ورزي (بدون خاك‌ورزي و با خاك‌ورزي) بودند. نتايج آزمايش نشان داد افزودن مقدار 6 تن در هكتار پسماند جو فعاليت‌هاي آنزيمي را نسبت به مقدار 3 تن در هكتار در 5- 0 سانتي‌متري خاك به طور معني‌دار (05/0 > p) افزايش داد. در حالي كه سوزاندن كاه و كلش و عمليات خاك‌ورزي منجر به كاهش فعاليت آنزيم‌هاي اوره‌آز و فسفاتاز قليايي شد. كود اوره بر فعاليت آنزيم فسفاتاز قليايي بي‌تاثير بود، در حالي كه فعاليت آنزيم اوره‌آز را افزايش داد. آنزيم اوره‌آز نسبت به آنزيم فسفاتاز قليايي حساسيت بيشتري نسبت به عمليات مختلف در خاك نشان داد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه روش بدون خاك‌ورزي همراه با حفظ پسماند گياهي در سطح 6 تن در هكتار و روش بدون سوزاندن موثرترين نوع مديريت در حفظ و افزايش فعاليت آنزيم‌هاي مورد مطالعه در كوتاه مدت بودند.

Soil enzyme activities can be used as indicators of soil quality for assessing the sustainability of agricultural ecosystems. The objective of this study was to determine the effects of barley residue input rate, burning, urea fertilizer and tillage management on activities of alkaline phosphatase and urease under field conditions, after a period of 90 days. The experiment was carried out based on a completely randomized design with a factorial arrangement in two replications. The treatments included two levels of barley residue input rate (3 and 6 t ha-1), burning (without and with stubble burning), urea fertilizer (0 and 125 kg ha-1) and tillage systems (no-till, conventional tillage). Results showed that 6 t ha-1 crop residue treatment increased enzyme activities in comparison with 3 t ha-1treatment at 0-5 cm. Whereas stubble burning and tillage treatments significantly decreased urease and alkaline phosphatase activities. The urea fertilizer had no effect on alkaline phosphatase activity, whereas urease activity positively affected by urea application. Urease activity was affected more than alkaline phosphatase activity by management practices in soil. The results of this experiment showed that no-tillage system along with crop residue retention of 6 t.ha-1 and without stubble burning systems would be the most effective management to protect and promote soil alkalin phosphatase and urease activity.