اثر تراكم و بافت خاك بر رشد ريشه و اندام‌هاي هوايي گندم

Soil Compaction and Texture Effects on the Growth of Roots and Shoots of Wheat

به منظور بررسي اثر تراكم خاك بر رشد ريشه و اندام هوايي گياه گندم، يك آزمايش گلداني در سال 1389در گلخانه دانشكده كشاورزي دانشگاه گيلان اجرا شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمار ها شامل سه سطح؛ تراكم طبيعي، ده درصد و بيست درصد تراكم و دو نوع خاك بود كه مجموعاً شامل 18 گلدان شد. شاخص مقاومت مكانيكي خاك اندازه گيري شده با دستگاه مقاومت سنج نفوذي تفاوت معني‌داري را بين تيمارهاي آزمايشي نشان داد. صفات ريشه‌اي و اندام‌هاي هوايي اندازه گيري شده گياه شامل وزن تر و وزن خشك كل اندام‌هاي هوايي، وزن خشك برگ، وزن خشك ساقه، وزن تر ريشه، وزن خشك ريشه، سطح برگ، سطح ريشه، حجم ريشه، طول ريشه، نسبت وزن خشك ريشه به اندام‌هاي هوايي، نسبت سطح برگ به سطح ريشه، چگالي طول ريشه، چگالي سطح ريشه، چگالي وزن ريشه، چگالي وزن خشك ريشه و محتواي نيتروژن ريشه، تفاوت معني‌داري در سطح 1 درصد نشان دادند به طوري كه بيشترين طول ريشه، سطح ريشه، چگالي طول ريشه و چگالي سطح ريشه در تيمار بدون تراكم (به ترتيب با ميانگين 6/3332 سانتي‌متر، 5/421 سانتي‌متر مربع، 4/6633 كيلومتر بر مترمكعب، 25/1 كيلومترمربع بر مترمكعب) بدست آمد. نتايج كلي اين آزمايش نشان داد كه با افزايش تراكم خاك، صفات مربوط به اندام‌هاي هوايي و ريشه‌اي گياه گندم تحت تاثير قرار مي‌گيرد و در تراكم بيست درصد با مقاومت نفوذي 94/1155 و 76/762 كيلوپاسكال به ترتيب در خاك رسي و شني، رشد ريشه و اندام‌هاي هوايي نسبت به خاك طبيعي محدود شد.

In order to study the effect of soil compaction on root and shoot growth of wheat plants (Shahriar variety), a greenhouse pot experiment was conducted in Guilan University. The study design was factorial with completely randomized in three replications. Treatments included three compaction levels; (normal compaction, compaction of ten percent and twenty percent) and two type of soil texture (clay and sand) will include 18 pots. Soil mechanical resistance index measured with the device influence the resistance gauge significant differences among treatments indicated. Root and shoot traits measured included plant fresh weight and total shoot dry weight, leaf dry weight (LDW), stem dry weight (SDW), root fresh weight (RFW), root dry weight (RDW), leaf area (LA), root area (RA), root volume (RV), root length (TL), root dry weight ratio of shoots, leaf area to root ratio (LA/RA), root length density (RLD), root surface area density (RSD), root mass density (RMD), dry root mass density (DRMD) and nitrogen content of roots, significant difference in the levels indicated treatments. The results showed that increasing the compaction of soil are affected characteristics related to the shoot and root of wheat plants, and twenty percent of the compaction (influence resistance 1200 KPa in the clay soil and 762.76 Kpa in the sandy soil) is limited roots and shoots growth than the natural soil.