تبيين رويكردهاي مختلف بررسي و اندازه گيري رقابت پذيري سازمان هاي پژوهش و فناوري مستقل

Explaining different approaches to survey and measuring competitiveness of independent research and technology organizations (RTOs)

سازمان‌هاي پژوهش و فناوري كه ماموريت حمايت فناورانه و نوآورانه از صنايع را از طريق انجام تحقيق و توسعه بر عهده دارند، به عنوان يكي از اركان اصلي سيستم ملي نوآوري مي‌باشند كه براساس جهت‌گيري هاي صورت گرفته در چشم انداز 1404 در حال تبديل شدن به يكي از مهم ترين بخش هاي اقتصاد كشور مي باشند. اين سازمان ها در حال حاضر به خاطر عدم ايفاي رسالت خود در كشور به شدت مورد انتقاد قرار مي‌گيرند چرا كه در چند سال گذشته ميزان توليد دانش در كشور به طور گسترده‌اي افزايش يافته و براساس برخي گزارش ها به بيش از پنج برابر افزايش يافته اما اين دانش به فناوري تبديل نشده است و صنعت كشور همچنان براي تامين نيازهاي فناورانه خود با دشواري مواجه است و در اغلب موارد بايد آنها را از ساير كشورها تامين نمايد. از اين رو فلسفه وجودي، كارآمدي و رقابت پذيري سازمان‌هاي پژوهش و فناوري مورد ترديد است. بنابراين بررسي سامانمند (سيستماتيك) رقابت پذيري آنها براساس يك مدل مناسب ضرورت دارد. بسياري از محققان جهت توجيه و تفسير رقابت‌پذيري و عوامل موثر بر آن، نظريه و مدل‌هايي را عرضه داشته ند و عوامل موثر بر رقابت‌پذيري را دسته بندي كرده و در قالب مدل هايي ارايه كرده اند. اين نظريه‌ها و مدل‌ها نيز از تنوع نسبتا زيادي برخوردارند كه در اين ميان برخي از آنها براي سازمان‌هاي پژوهش و فناوري از اهميت و جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. لذا در اين مقاله به طور تشريحي و انتقادي به بررسي و تجزيه و تحليل برخي از مدل‌هاي مشهور رقابت پذيري كه براي سازمان‌هاي پژوهش و فناوري مطرح مي‌باشد پرداخته مي‌شود.

According to the Iranʹs vision 1404, Research and Technology Organizations which have mission to perform research and development activities aimed at improving competitiveness by encouraging firms technological and innovative capabilities, are becoming one of the most important parts of our countryʹs economy. Nowadays, RTOs have been criticized intensively because of unfulfilling their mission; meanwhile knowledge production have been highly increased and according to some reports reached to five times, but countryʹs industries are face to several difficulties to procure their technological requirements and usually acquire it form industrialized countries. Hence effectiveness and competitiveness of RTOs is under hesitating, and it indicates that systematic analysis of competitiveness of RTOs according to a right and fit model is mandatory. In order to explaining competitiveness concept and effective factors on it, So many of scientists have developed several theories and modals, which introduce effective factors and categories them. These theories and models are so diverse but some of them are better fit to RTOs. Therefore in this paper some of the famous models of competitiveness which are probably better for explaining competitiveness of RTOs is described and analytically criticized.