بررسي اثر گياهان با فرم هاي رويشي مختلف بر ويژگي‌هاي سطح خاك (مطالعه موردي: مراتع نيمه استپي پارك ملي گلستان)

Effect of different growth forms on soil surface features (Case study: Semi-steppe rangeland, Golestan National Park)

به‌منظور شناخت بهتر و درك كاركرد و پتانسيل يك اكوسيستم مرتعي، مطالعه اثرات و روابط موجود بين گياهان و خاك ضروري است. مشخصه هاي سطح خاك به طور مستقيم بر پوشش گياهي اثر دارند، از طرفي فاكتورهايي مانند گونه هاي گياهي، فرم رويشي و تراكم پوشش مشخصه هاي خاك را تحت تاثير قرار مي دهد. لذا اين تحقيق با هدف بررسي اثر گياهان با فرم هاي رويشي مختلف بر وي‍ژگي هاي سطح خاك، در مراتع نيمه‌استپي پارك ملي گلستان انجام شده است. با استفاده از روش آناليز عملكرد چشم انداز (LFA)، 11ويژگي سطح خاك در سه فرم رويشي بوته، علف‌گندمي، پهن‌برگ‌علفي و مخلوطي از بوته و علف‌گندمي در پنج تكرار اندازه‌گيري شد و سپس فاكتورهاي اندازه‌گيري شده در قالب سه مشخصه پايداري، نفوذ‌پذيري و چرخه عناصر غذايي براي هر فرم‌رويشي طبقه‌بندي گرديد. نتايج نشان داد كه بوته‌اي ها نسبت به فرم‌هاي ديگر، پايداري سطح خاك را بيشتر افزايش مي‌دهند. مشخصه نفوذپذيري تفاوت معني‌داري را بين سه فرم رويشي نشان نداد. خاك علف‌گندميان درصد بيشتر چرخه عناصر غذايي را دارا مي‌باشد اما تفاوت آن با سايرين معني‌دار نيست. پايداري زياد خاك در بوته‌اي‌ها و به‌صورت مخلوطي از بوته‌ـ‌ علف‌گندميان، در انتخاب گونه‌‌هاي از اين دست به‌منظور انجام عمليات اصلاحي و مرتعكاري مي‌تواند در مراتع نيمه‌استپي مورد استفاده قرار گيرد. فرم رويشي بوته به عنوان معرف اكولوژيكي منطقه مورد مطالعه قلمداد شده است.

In order to determination of a rangeland ecosystem function and potential, studying the effect of relation between plant and soil is essential. Soil features directly effect on vegetation. The other hand factors such as plant species, growth form and vegetation density affect on soil features. So, the aim of this research is studying the effect of plant with different growth forms on soil surface features in semi-steppe rangeland in Golestan National Park. Using Landscape Function Analysis (LF (, 11 soil surface features in three growth forms including shrub, wheat grass, forbs and mixture of shrub and wheat grass in five replications were measured. Then according the three indices of stability, permeability and nutrient cycle, for each growth form they were classified. The results showed that shrub form more increase soil surface stability to others forms. Permeability showed no significant differences among the three growth forms. The soil surface of wheat grasses had the higher percentage of nutrient cycle, but the difference with others was not significant. Due to high stability of soil in shrubs and mixture of shrub-wheat grass, these species can be used for breeding operation in semi steppe rangelands.