مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - ارايه الگويي براي ميزمرجع ديجيتال كتابخانه هاي دانشگاهي ايران براساس تحليل محتوايي ميزمرجع ديجيتال كتابخانه هاي دانشگاهي برتردنيا

چكيده فارسي :

چكيده هدف: پژوهش حاضر با هدف ارايه الگو براي ميز مرجع ديجيتال كتابخانه هاي دانشگاهي ايران به تحليل محتواي ميز مرجع ديجيتال كتابخانه دانشگاه هاي برتر دنيا مي پردازد. روش شناسي: ابتدا با استفاده از روش تحليل محتوا، 16 ميز مرجع ديجيتالي كتابخانه هاي دانشگاههاي برتر دنيا مورد بررسي قرار گرفت و پس از حذف موارد مشابه و مترادف، جمعاً 30 ويژگي استخراج شد و از طريق روش دلفي از صاحبنظران در مورد آنها نظرخواهي شد. در نهايت، با اعمال حداقل ميانگين 4، 26 ويژگي براي طراحي ميز مرجع انتخاب و در الگوي پيشنهادي اعمال گرديد. همچنين كتابخانه هاي دانشگاه هاي ايران كه داراي ميز مرجع ديجيتال بودند و تعداد آنها 13 كتابخانه بود با استفاده از سياهه وارسي فوق مورد بررسي قرار گرفتند. يافته ها: نتايج پژوهش نشان داد كه پنج ويژگي محتوايي «نام و نام خانوادگي كاربر، شماره تلفن، نشاني پست الكترونيكي، پرسش كاربر، ارسال سوال به صورت تلفني، پست الكترونيكي، مصاحبه(ارتباط كلامي)» با 100 درصد بالاترين درصد؛ و دو ويژگي محتوايي « شماره نمابر، ارايه شناسه كاربري و كلمه عبور از طرف كتابخانه براي دسترسي كاربر به اطلاعاتي كه حجم زيادي دارند» با 5/12 درصد پايين ترين درصد در ميز مرجع ديجيتال كليه كتابخانه هاي دانشگاهي برتر دنيا بودند. دو ويژگي «راهنماي استفاده از ميز مرجع ديجيتال» و «پرسش كاربر» با ميانگين 80/4 بالاترين ميانگين و ويژگي « نشاني پستي كاربر» با ميانگين 47/3 كمترين ميزان اهميت را در ميان ويژگي هاي برگزيده براي ميز مرجع داشته است. نتيجه گيري: با توجه به يافته هاي پژوهش مي توان چنين استنباط كرد كه درصد بسيار كمي از كتابخانه هاي دانشگاهي ايران داراي ميز مرجع ديجيتال هستند و اين تعداد نيز از لحاظ دارا بودن ويژگي هاي محتوايي در وضعيت مطلوبي قرار ندارند. از اين رو لازم است كتابخانه هاي دانشگاهي در كشور با راه اندازي ميز مرجع ديجيتال كاربران را در بهره گيري گسترده تر از خدمات كتابخانه ياري رسانند. Abstract Purpose: By using content analysis of digital reference desk of the world superior universities, the current study aims to provide a model for Digital reference desk of Iran university libraries. Methodology: Digital reference desk of 16 world top universities were examined by applying content analysis and after removal of matches and Synonyms, a total of 30 features were extracted which through the Delphi method experts were poll about them. Finally, imposing a minimum average of 4, 26 features were selected in order to apply in designing the reference desk in the proposed model.Meanwhile 13 Iranian university libraries which had Digital reference desk were examined by using above mentioned list. Findings: Results showed that five substantive features “user name, phone number, email address, user questions, to questions submitted by telephone, mail, interview (verbal communication)” 100 percent with the highest percentage and two feature content “fax number, username and password provided by the library user access to information that have large volumes” with 12.5 percent of the lowest percentage in all of Digital reference desk was the world’s top academic libraries. Two features “of Digital reference desk Guide” and “User FAQ” with mean 4.80 and features the highest average “User Address” mean 3.47 lowest in importance among the features selected for the reference desk has. Conclusion: According to research findings, it can be inferred that such a very small percentage of university libraries in Iran have a digital reference desk and this number also in terms of having content characteristics are not in good condition. Hence it is necessary That university libraries starting Digital reference desk so that users can benefit the broader library services.