بررسي تغييرات مكاني و زماني بهره‌وري مصرف آب در مقياس منطقه‌اي مطالعه موردي: استان همدان

Temporal and spatial study of water use efficiency of strategic crops in regional scale (Case study: Hamadan province)

بخش كشاورزي بزرگترين مصرف كننده آب در ايران مي‌باشد. بهبود بهره‌وري آب در اين بخش از مصارف مي‌تواند ضمن بهبود عملكرد اقتصادي تا حدي از چالش‌هاي پيش‌روي ناشي از محدوديت منابع آب تجديد شونده بكاهد. در اين راستا و به منظور شناسايي تغييرات زماني و مكاني بهره‌وري مصرف آب گندم، تحقيقي در محدوده جغرافيايي استان همدان انجام شده است. هدف از اين تحقيق شناسايي بهترين مكان و زمان براي كشت گندم براي دستيابي به حداكثر محصول در ازاي واحد آب مصرفي مي‌باشد. بر اين اساس مقادير تبخير و تعرق گندم در ايستگاه‌هاي هواشناسي منتخب تعيين شد و سپس به كمك روش ميانيابي معكوس، مقادير تبخير و تعرق محدوده استخراج گرديد، آنگاه با استفاده از عملكرد‌هاي دريافت شده گندم در محدوده استان، نقشه گستره بهره‌وري آب توليد شد. نتايج نشان مي‌دهد محدوده‌هاي غرب و جنوب غربي استان داراي بيشترين بهره‌وري آب در توليد گندم مي‌باشند.

Agriculture sector is the largest water consumer in Iran in terms of water volume. Improvement of water use efficiency in this sector would enhance economic efficiency on one hand, and alleviate the challenges of limited renewable water resources on the other hand. Considering this fact, for identification of spatial and temporal variation of wheat crop water use efficiency, this research was carried out in Hamadan province area. The main objective of this study was to identify the best location and scheduling for planting wheat crop to obtain maximum water use efficiency. Wheat evapotranspiration was determined at selected meteorological stations and overall evapotranspiration in the area has been determined using IDW interpolation method. Then, the GIS map of wheat water use efficiency was produced using wheat yields data. The results indicated that west and south-west area of the province have the highest water use efficiency for wheat production.