آلودگي آبهاي زيرزميني دشت اوان به نيترات و بررسي پتانسيل و منشا آلايندگي آن

Nitrate contamination of groundwater and assessment potential and sources of pollution in the Evan plain

به علت رشد روزافزون فعاليت هاي كشاورزي در دشت اوان و مصرف بيش از حد كودهاي كشاورزي در اين منطقه، بررسي وضعيت نيترات و ارزيابي پتانسيل آلودگي آن در آبهاي زيرزميني منطقه از اهميت فراواني برخوردار است. در اين پژوهش، از 16 حلقه چاه در حال استفاده و آب هاي سطحي منطقه نمونه برداري و غلظت نيترات آن‌ها تعيين شد. بررسي مكاني يون نيترات نشان داد كه بيشترين غلظت نيترات بين 31 تا 37 ميلي گرم در ليتر بوده و مربوط به محدوده شمال دشت اوان است و به طور كلي، غلظت نيترات در آبهاي زيرزميني دشت اوان كمتر از 37 ميلي گرم در ليتر است. با توجه به استانداردهاي سازمان حفاظت محيط زيست آمريكا، در حال حاضر منابع آب زيرزميني دشت اوان مخصوصاً در نواحي شمالي نسبت به نيترات آلوده هستند ولي همچنان از حد مجاز استاندارد سازمان محيط زيست جهاني براي مصرف شرب، پايين‌تر مي‌باشند. براي بررسي منابع نيترات آب از نمودارهاي نيترات در مقابل غلظت هاي كلر و پتاسيم استفاده شد. بالا بودن غلظت نيترات و پايين بودن ميزان كلر در نمونه هاي واقع در بخش شمالي دشت، تاييد كننده منشا آلودگي آب ها توسط فروشست كودهاي شيميايي و دامي از سطح خاك مي باشد. توزيع مكاني يون نيترات در دشت اوان نتايج حاصل از دو مدل GOD و AVI را كه نمايانگر وجود بيشترين پتانسيل آلودگي در بخش هاي شمالي دشت مي‌باشد، تاييد مي كند.

Assessing pollution potential and amount of nitrate contamination in Evan plain as results of husbandry and fertilizer applications is of great importance for this plain. In this study, 16 wells and several surface water sources were sampled. Nitrate concentrations in these samples were analyzed and were compared to drinking water standards proposed by EPA. The results indicated that most amounts of Nitrate can be found at north part of Evan plain that generally are less than 37 mg/lit. To assess the source of groundwater NO3, the NO3/Cl and NO3/K charts were used. High NO3 concentration and low Cl concentration in the samples from north of Evan plain groundwater was related to leaching of chemical fertilizers to groundwater. Spatial distribution of nitrate concentration confirmed the output of both GOD and AVI models where they predicted maximum NO3 concentration at north part of the Evan plain.