پيش بيني پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دبيرستاني براساس باورهاي خود كارآمدي، وضعيت اجتماعي- اقتصادي و رشته تحصيلي*

Predicting studentʹʹs academic achievement according to their self-efficacy beliefs, socio-economic status, and academic disciplines in students

نظريه هاي شناختي-اجتماعي انگيزش و پيشرفت تحصيلي برنقش متقابل متغيرهاي شخصي و بافتي در عملكرد تحصيلي تاكيد دارند. دراين پژوهش خودكارآمدي و وضعيت اجتماعي-اقتصادي خانواده به عنوان دو متغير مهم شخصي و بافتي موثر در پيش بيني پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دختر مورد مطالعه قرارگرفته اند. 500 نفر از دانش آموزان دختر در رشته هاي رياضي- فيزيك و علوم انساني از دبيرستان هاي شهر تهران انتخاب و مطالعه شدند. جهت ارزيابي خودكارآمدي دانش آموزان از خرده مقياس باورهاي خودكارآمدي پرسشنامه راهبردهاي انگيزشي براي يادگيري (MSLQ) استفاده شد، ميزان تحصيلات، شغل والدين و درآمد خانواده نيز به عنوان شاخص هاي وضعيت اجتماعي-اقتصادي دانش آموزان مدنظر قرارگرفت. معدل دانش آموزان در دروس اختصاصي آنها در پايان سال تحصيلي نيز به عنوان شاخص پيشرفت تحصيلي آنان درنظر گرفته شد. نتايج نشان داد كه خودكارآمدي و رشته تحصيلي نقش معنادار در پيش بيني پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دارند، درحالي كه تحصيلات و شغل پدر نمي توانند به طور معنادار پيشرفت تحصيلي را پيش بيني كنند. همچنين مشاهده شد كه خودكارآمدي و شغل مادر پيش بيني كننده هاي معناداري از پيشرفت تحصيلي اين دانش آموزان هستند.

Social-cognitive theories on motivation and academic achievement emphasize the interactive effects of Personal and contextual variables on the studentsʹ academic achievement. The main purpose of the present study was to investigate the predictive role of self- efficacy and socio-economic status as two important personal and contextual variables on studentʹs academic achievement. 500 stuents were selected from among humanities and mathematics females students from Tehran high Schools. Subscales measuring, self- efficacy in the Motivational Strategies for Learning Questionnaire (MSLQ) were used (Pintrich & De Groot;1994). Parentsʹ Job, income and education were considered as indices of socio-economic status of students. The average of studentsʹ grade in five specific courses at the end of academic year was considered as index of studentʹs academic achievement. Data was analyzed using confirmatory and exploratory factor analyses, cronbachʹs alpha coefficient and hierarchical regression analysis. Results indicated that studentsʹ self-efficacy and discipline has a significant effect on predicting Studentʹs academic achievement. Fatherʹs job and education and mothersʹ education could not predict the studentʹs academic achievement. Motherʹs job significantly predicted studentʹs academic achievement.