ارزيابي توان كاربري مرتع به روش سيستمي در حوزه آبخيز خانقاه سرخ اروميه

تناسب استفاده از مرتع در حوزه هاي آبخيز به منظور استفاده بهينه از اراضي، از اهميت خاصي برخوردار است كه اين امر با استفاده از روش تجزيه و تحليل سيستمي انجام مي شود. در اين روش، توان اكولوژيكي سرزمين براي هر يك از كاربريهاي مرسوم مشخص مي شود. به همين منظور در حوزه آبخيز خانقاه سرخ، پس از شناسايي منابع اكولوژيكي، واحد هاي همگن اكولوژيكي مشخص و توان كاربري مرتع در كل حوزه تعيين گرديد. براساس نتايج بدست آمده؛ 18 واحد زيست محيطي در مقياس 1:25000 در منطقه تشخيص داده شد كه بخشهاي وسيعي از آن به اراضي مرتعي با كلاسهاي 2 تا 3 اختصاص دارد. قابليت و توان اكولوژيك بالفعل اراضي مورد مطالعه براي كاربري مرتع با كلاس1 كم مي‌باشد. در اين خصوص؛ 24 درصد از سرزمين، به لحاظ ساختار زمين شناسي و به ويژه به واسطه تندي شيب، اكوسيستم حفاظتي قلمداد و براي چراي حيات وحش پيشنهاد مي شود. ضمن اينكه 8/3 درصد از اراضي مرتعي داراي توان كلاس 1؛ 11 درصد داراي توان كلاس 2 و 5/19 درصد داراي توان كلاس 3 مي باشد. نتايج بدست آمده از اين مطالعه به منظور مكان يابي برنامه هاي اصلاح مرتع و طبقه بندي مراتع از لحاظ روش مرتع داري، كاربرد دارد. بر اين اساس در 8/3 درصد (76 هكتار) از مراتع منطقه كه داراي توان كلاس 1 مي باشند، روش مرتع داري تعادلي و در 6/54 درصد (1091 هكتار) كه داراي توان كلاس 2 و 3 مي باشند، روش مرتع داري طبيعي پيشنهاد مي شود. بنابراين عمليات اصلاح مرتع يا مرتع داري مصنوعي، براي 7/41 درصد (833 هكتار) اراضي و به منظور تبديل ديمزارهاي كم بازده به مراتع دست كاشت، پيشنهاد مي گردد.

Suitability of rangeland application in watersheds for optimum use of land is of particular importance which is done with using systemic analysis method. In this method, ecological capability of land is determined for each common land uses. Therefore, in Khanghah Sorkh watershed, homogenous unites were determined after identifying the ecological resources and then land capability for rangeland use was assessed in whole watershed. According to the results, 18 ecological homogenous units were distinguished in a scale of 1:25000 as large parts of the lands were devoted to the land use classes of 2-3. Potential and actual ecological land capability of the study area was low for class 1 of rangeland use. In this regard, 24 percent of the land, in terms of geological structure, especially due to the sharp slope, was considered as ecosystem conservation and was offered for wildlife grazing. Meanwhile, 3.8 percent of the rangeland was determined as class1, 11 percent class2, and 19 percent class3. Accordingly, balanced range management and natural range management methods are respectively offered for 3.8 percent (76 ha) of rangelands in the watershed with class 1, and 54.6 percent (1091 ha) with classes 2 and 3. Range improvement practices or artificial range management method is also offered for 41.7 percent (833 ha) of the lands in order to convert inefficient dryland farming to cultivated rangelands.