بررسي تاثير سويه هاي ريزوبيوم بر عملكرد و اجزا عملكرد ارقام لوبيا قرمز

Evaluation of the Effect of Rhizobium Strains on Yield and Yield Components of Red Bean Cultivars

با توجه به نقش ارزنده كودهاي زيستي (بيولوژيك) در بهبود خصوصيات فيزيكوشيميايي و حاصلخيزي خاك ضرورت دارد تا در راستاي كشاورزي پايدار نسبت به تامين سطح معقول اين مواد در خاك جهت دستيابي به عملكرد بالقوه اقدام شود . لذا بدين منظور آزمايشي بصورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با چهار‌ تكرار، طي سالهاي 86-1385 در ايستگاه ملي تحقيقات لوبيا خمين، با دو عامل: الف – سويه باكتري ريزوبيوم همزيست لوبيا شامل: 1- (L-216) 2- ((L-120 3- (L-39) 4- (L-58) 5- (L-109) 6- تيمار كودي مصرف 100 كيلو گرم نيتروژن در هكتار از منبع اوره و 7- تيمار بدون مصرف كود و ريزوبيوم (شاهد) و ب- رقم لوبيا قرمز شامل : 1- گلي 2- اختر و 3- D81083 اجرا گرديد. در تمامي تيمارها مقدار 20 كيلوگرم در هكتار نيتروژن به عنوان استارتر مصرف شد. نتايج نشان داد كه كاربرد ريزوبيوم تاثير معني داري بر ارتفاع بوته و تعداد غلاف در بوته، به ترتيب در سطح 1 و 5 درصد داشته است. در بين ارقام مورد آزمون نيز از نظر تعداد روز تا گلدهي، تعداد روز تا رسيدگي، ارتفاع بوته، وزن صد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، عملكرد دانه و غلظت نيتروژن دانه، در سطح 1 درصد معني دار بود. همچنين اثر متقابل سويه هاي ريزوبيوم و ارقام لوبيا قرمز از نظر تعداد غلاف در بوته و درصد سطح سبز، به ترتيب در سطح 1 و 5 درصد معني دار بود .در بين سويه هاي ريزوبيوم، سويه L-120 با ميانگين عملكرد 2950 كيلوگرم در هكتار، بيشترين مقدار را به خود اختصاص داد كه نسبت به تيمار كودي و شاهد به ترتيب 495 و 525 كيلوگرم در هكتار برتري داشت، ولي همان طور كه ذكر گرديد اين برتري معني دار نبود. در مورد رقم گلي، بيشترين عملكرد با متوسط 3190 كيلوگرم در هكتار از كاربرد سويه L-39، در مورد رقم اختر، بيشترين عملكرد با متوسط2692 كيلوگرم در هكتار از كاربرد سويه L-120 و در مورد لاين D81083، بيشترين عملكرد با متوسط 2678 كيلوگرم در هكتار از كاربرد سويه L-58، حاصل گرديد.

The role of biological fertilizers in improvement of soil physical and chemical properties is important. A field experiment was carried out as factorial in randomized complete block design with four replicates during 2006-2007 at National Bean Research Station in Khomein, Iran. Treatments included five different rhizobium strains, nitrogen fertilizer (100 kg N ha-1), control (without inoculation and N-fertilizer) and three red bean varieties. The results showed that rhizobium treatments were significantly effective on plant height and pods per plant. Varieties were significantly effective on the number of days to maturity, number of days to flowering, plant height, 100 grain weight, pods per plant, grain per pod, grain per plant, grain yieldو and N concentration. Interaction between rhizobium strains and varieties were significantly effective on pod per plant and green area percentage. Among the bacteria strains, the maximum yield was obtained from L-120 rhizobium strain (2950 kg ha-1), however, there was no significant difference between these treatments. The maximum grain yields were obtained from Goli variety (3190 kg ha-1) inoculated with L-39 rhizobium strain, L-120 rhizobium strain and Akhtar variety (2692 kg ha-1) and L-58 rhizobium strain and D81083 line (2678 kg ha-1).