تدريس آناتومي عروق اندام فوقاني با استفاده از آناتومي سطحي براي دانشجويان پيراپزشكي

Using Surface Anatomy in Teaching The Anatomy of Upper Limb Vessels to Students of Allied Health Sciences

مقدمه: علي‌رغم اين كه مطالعات زيادي در مورد آموزش آناتومي با استفاده از كاداور (جسد) وجود دارد؛ اما مطالعات اندكي استفاده ازآناتومي سطحي را مستند كرده‌اند. همچنين اكثر مقالات راجع به آموزش آناتومي، روي آموزش دانشجويان پزشكي متمركز بوده و توجه كمتري به ياددهي آناتومي در دانشجويان پيراپزشكي شده است. اين مطالعه با هدف بررسي اثر آموزش آناتومي عروق اندام فوقاني با استفاده از آناتومي سطحي، بر دانش آناتومي دانشجويان رشته‌هاي پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي شهيد صدوقي يزد و همچنين بررسي ديدگاه آنان نسبت به اين آموزش انجام شد. روش‌ها: اين مطالعه نيمه تجربي بر روي تمامي دانشجويان سال اول رشته تكنولوژي راديولوژي (33 نفر) و هوشبري (27 نفر) ورودي سال 1389 انجام شد. دانشجويان به طور تصادفي به دو گروه تجربي (30 نفر آموزش با روش آناتومي سطحي) و شاهد (30 نفرآموزش با روش سنتي) تقسيم شدند. در گروه تجربي، دانشجويان با هدايت مربي، لندمارك‌هاي عروق اندام فوقاني يكي از هم‌گروهي‌هاي خود را معاينه مي‌كردند. آموزش به روش سنتي با استفاده از روش سخنراني و نمايش اسلايدهاي پاورپوينت انجام شد. در پايان دوره آموزشي، آزموني برگزار شد و ميانگين نمرات دانشجويان در دو گروه مقايسه گرديد. ديدگاه دانشجويان گروه تجربي نسبت به روش آموزشي عروق سطحي، توسط پرسشنامه‌اي پايا و روا جمع‌آوري گشت. داده‌ها با استفاده از آزمون هاي آمار توصيفي و آزمون استنباطي(t مستقل) تجزيه و تحليل شدند. نتايج: ميانگين و انحراف معيار نمرات، پس از آموزش در گروه تجربي (9/4±8/13) و در گروه شاهد (2/6±8/10) است كه اين تفاوت معنا دار بوده است (16/2=t، 034/0p=). در گروه تجربي اغلب (67%) دانشجويان روش آموزشي مورد استفاده را به روش هاي متداول آناتومي ترجيح مي دادند؛ نيمي (57% ) معتقد بودند كه روش تدريس آناتومي سطحي به ميزان خيلي زياد و زياد براي آنها جذاب بوده است، و 47% اعلام كردند كه تدريس آناتومي سطحي عروق اندام فوقاني، مهارت آنها را براي انجام كار باليني در آينده به ميزان زياد افزايش مي‌دهد. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه دانش دانشجويان پس از آموزش در گروه تجربي نسبت به گروه شاهد بيشتر بوده است و اغلب دانشجويان گروه تجربي، ديدگاه مثبتي نسبت به روش آموزشي گروه خود داشتند. بنابراين، استفاده از روش آموزشي آناتومي سطحي، به عنوان بخشي از آموزش آناتومي در دانشكده‌هاي پيراپزشكي پيشنهاد مي‌شود.

Introduction: Despite the abundant studies on teaching anatomy using cadaver, a few studies have documented the use of surface anatomy. Also, the majority of articles concerning human anatomy teaching have focused on medical student education and less attention has been paid to teaching anatomy to students of allied health sciences. Therefore, this study aimed to investigate the effect of teaching of upper limb vessels anatomy using surface anatomy on the anatomy knowledge of first year students of allied health sciences in Shahid Sadoughi University of Medical Sciences and their viewpoints on this teaching method. Methods: This quasi-experimental study was performed on all students of radiology (N=33) and anesthesia technology (N=27) admitted in year 2010. Students were randomly divided into two experiment (30 individuals with surface anatomy method) and control (30 individuals with traditional method). In the experiment group, through the assistance of an instructor, students examined the surface landmarks of upper limb vessels in one of their peers. The traditional anatomy education was performed by didactic lectures using PowerPoint slide shows. At the end of course, through an exam, mean of students’ scores were compared between groups. The viewpoints of the students on surface anatomy teaching method in the experiment group were assessed by a valid and reliable questionnaire. Data were analyzed using descriptive statistics and Student t-test. Results: Mean of exam scores in the experiment group (13.8± 4.9) and was significantly (t=2.165, P=0.034) more than in the control (10.8± 6.2). IN experiment group, most (67%) of the students had a positive viewpoint on surface anatomy education; 57% rated surface anatomy teaching as a very interesting method, and 47% noticed that the surface anatomy of upper limb vessels enhanced their skill for future clinical practice. Conclusion: The results showed that after teaching, compared to the control group, studentsʹ knowledge was more in the experiment group. Most students in the experiment group had positive attitude toward the teaching method applied. Therefore, the use of surface anatomy as a part of teaching anatomy in schools of allied health sciences is suggested.