برآورد تابع تقاضاي برق و پيش بيني آن براي افق چشم‌انداز 1404 ايران و نقش آن در توسعه كشور با توجه به هدفمند شدن يارانه هاي انرژي

The Estimation of Electricity Demand Function and Prediction of its Consumption to 2025 in Iran

صنعت برق در جهان بيش از صد سال قدمت دارد. به طور كلي در سرتاسر جهان، اين صنعت در حال حركت به سمت بازارهاي رقابتي و فرآيند تجديد ساختار است. صنعت برق در ايران نيز در حال گذار از ساختار انحصار طبيعي به بازارهاي رقابتي و ساختار جديدي است كه توليدكنندگان براي فروش انرژي به رقابت با يكديگر مي پردازند.در چنين شرايطي با توجه به طرح هدفمند نمودن يارانه ها و افزايش قيمت حامل هاي انرژي، مطالعه وضعيت اقتصادي صنعت برق در ايران از اهميت ويژه اي برخوردار است.چرا كه ميتواند نقش مهمي در فرايند توسعه كشور در آينده داشته باشد. در اين مطالعه با استفاده از داده هاي سري زماني و تكنيك هاي همجمعي در اقتصادسنجي، بخصوص مدلهاي پوياي خودتوضيح با وقفه هاي توزيعي(ARDL) و ساز و كار تصحيح خطا(ECM)، روابط بلندمدت و كوتاه مدت مدل تقاضاي انرژي الكتريكي كل كشور برآورد شده است. پس از تخمين توابع تقاضاي برق كل كشور، پيش بيني تقاضاي برق كل كشور و بخش هاي فوق صورت پذيرفت. بر اساس نتايج بدست آمده، بي كشش بودن تقاضاي برق نسبت به قيمت كه در ساير مطالعات در ايران و ساير كشورها بدست آمده بود، در اين مطالعه نيز تاييد گرديد. نتايج بدست آمده مبين معني دار بودن كليه ضرايب در سطح پنج و ده درصد مي باشد. ميزان تقاضاي برق كل كشور در سال 1388، طبق برآوردهاي وزارت نيرو رقم 176230 ميليون كيلووات ساعت را نشان مي دهد، كه با اجراي طرح هدفمند نمودن يارانه ها اين رقم در سال اول اجراي اين سياست به رقم 170067 ميليون كيلووات ساعت رسيده است يعني كاهشي 5/3 درصدي در ميزان تقاضا بدليل اجراي سياست مذكور. در نهايت تقاضاي برق كل كشور روندي صعودي را تا سال 1404 طي نموده است و در سال 1404، به 240020 ميليون كيلووات ساعت رسيده است.

The history of electricity industry dates back to one hundred years ago. In Iran, the electricity industry is transiting from the typical monopoly to the competitive markets and a new paradigm is the producers compete with each other to sell the energy. In the present research, the long-term and short-term models of electrical energy in Iran has been estimated using time-series data and correlation techniques in econometrics specifically the dynamic self-explanatory models with auto regressive distributed lag model (ARDL) and error correction model (ECM). After estimating the electricity demand function, the prediction of the whole country electricity demand was carried out. The results confirmed the inelasticity of electricity demand in proportion to the electricity price indicated by other studies in Iran and other countries. According to the Power Ministry statistics, the aggregate electricity demand has been 176230 million kw/h in 2009 which after implementing the targeting subsidies plan in the first year, this number has been decreased to 170067 million kw/h with a 3.5 % decline in the electricity demand. Finally, the aggregate electricity demand is expected to increase to 240020 million kw/h by the year 2025.