جايگاه ايالت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ هاي شرقي در شاهنشاهي هخامنشي

Position of Eastern States in Achaemenid Empire

جاي خالي پژوهش در باب تاثير شاهنشاهي هخامنشي بر ايالات شرقي از يك سو ناشي از سكوت نويسندگان كلاسيك در پرداختن به اين سرزمين هاست و از سوي ديگر به كمبود آثار باستان شناختي مربوط به هخامنشيان در منطقه مزبور بازمي گردد. در مقاله حاضر، به ياري آثار يادماني و مدارك اقتصادي و اداري به دست آمده از مراكز شاهنشاهي، نظير كتيبه هاي سلطنتي، نقوش برجسته يادماني و اسناد اداري و نيز آثار باستان شناختي سعي شده است جايگاه ايالات شرقي در نظام اداري، سياسي و اقتصادي شاهنشاهي هخامنشي بازسازي شود. فهرست سرزمين هاي تابعه در كتيبه هاي سلطنتي مي تواند نشانگر جايگاه هر ايالت در نظام اداري شاهنشاهيباشد. در اغلب فهرست هاي ايالتي، پس از اشاره به مراكز شاهنشاهي، اين ايالات شرقي هستند كه ذكر مي شوند، امري كه مي تواند نشان از جايگاه آنان در نظام اداري شاهنشاهي باشد. اين رويكرد در نقش برجسته هاي يادماني نيز بازتاب يافته است. در نقش برجسته حاملين اورنگ شاهي مجسم بر نماي آرامگاه هاي شاهان هخامنشي پس از نمايندگان مراكز شاهنشاهي نمايندگان ايالات شرقي بازنمايي شده اند و حتي در برخي از نقوش برجسته، نمايندگان ايالات شرقي به صورت مسلح نشان داده شده اند. از آنجايي كه نمايندگان ساير ايالات از اين امتياز برخوردار نيستند، اين امر مي تواند حكايت از جايگاه آنان در نظام سياسي امپراتوري داشته باشد. درگل نبشته هاي تخت جمشيد شاهد ارتباط مستمر و تنگاتنگ ميان مراكز شاهنشاهي و ايالات شرقي هستيم كه اين ارتباط درباره ايالات غربي بسيار كم رنگ است. ارتباط مداوم ايالات شرقي با مراكز و در نتيجه با ساير نقاط شاهنشاهي يقيناً در شكوفايي و رونق اقتصاد و بازرگاني و پيشرفت زندگي مردمان اين مناطق تاثير شگرفي داشته است.

On the one hand, the vacant position of study about impact of Achaemenid Empire on eastern states is due to silence by classic authors in dealing with these lands; and on the other hand, it is reffered to shortage of archeological artifacts relating to Achaemenids at the given region. In the present essay, by the aid of reminiscent works and economic and administrative evidences obtained from emperial centers such as royal epigraphs, memorial embossed reliefs and official documents as well as archaeological artifacts, it has been tried to reconstruct position of eastern states in achaemenids’ imperial, official, political and economic system. A list of affiliate lands in imperial reliefs may reflect position of any state in imperial administrative system. After reference to imperial centers in most of state lists, these are eastern states that mentioned; it may be a sign for their status in imperial administrative system. Such attitude was also reflected in memorial embossed reliefs. In and embossed relief, carriers of imperial flag that inscribed on tombs of Achaemenid kings, agents from eastern states have been represented after representatives from imperial centers and even in some embossed reliefs, agents of eastern states were displayed as armed people. Since the representatives from other states lacked such a privilege so this might signify their status in imperial political system. In clay epigraphs from Takht-E-Jamshid, we witness a constant and interrelated connection between imperial centers and eastern states while such realtion might be faded away highly regarding western states. The constant relationship between eastern states with given centers and thus with other imperial points has definitely a dramatic impact on thriving and prosperity of economy and commerce as well as life progress for the people in these areas