نخستين موج مهاجرت جنوب به شمال در خليج فارس و نواحي مجاور آن

First wave of Sout-To-north Immigartion in Persian Gulf and its adjacent regions

مهّمترين تحوّل اجتماعي مستمر و بدون انقطاع در تاريخ خليج فارس، «مهاجرت و جابجايي جمعيّت» در دو سوي كرانه هاي آن است، اين پديده از چنان اهميّتي برخوردار است كه بدون بررسي و در نظر گرفتن آن، نمي توان به درك درستي از رويدادها و حوادث اين منطقه به ويژه در دوران پيش از نفت، رسيد. اگر با ترسيم يك خط فرضي، طول خليج فارس را به دو قسمت شمالي و جنوبي تقسيم كنيم و با توجه به منابع تاريخي سمت و جهت مهاجرتها را مورد بررسي قرار دهيم، به خوبي آشكار است كه جهت اين مهاجرت از دير باز تا اوايل قرن چهاردهم هجري، از جنوب به شمال بوده است. اصطلاح «شمال» در اين تحقيق به سواحل كنوني ايران در بخش شمالي خليج فارس و «جنوب» به سواحل كشورهاي كنوني كويت، بحرين، قطر، عربستان، امارات متحده عربي و عمان اطلاق شده است. مهاجرت گروههاي اجتماعي در خليج فارس، اگرچه به تناوب و در طول زمان طولاني صورت پذيرفته، امّا در برهه اي از تاريخ و بنا به علل و عوامل خاصي، موج گسترده اي از اين مهاجرتها به وجود آمده و تاثير عميقي بر ساختار اجتماعي و سياسي منطقه بر جاي گذاشته است. يكي از تاثيرگذارترين اين مهاجرتها در دوره ايران باستان به وقوع پيوسته كه در حقيقت «نخستين موج مهاجرت جنوب به شمال» محسوب مي شود. در اين تحقيق نخستين مهاجرت و جابجايي بزرگ جمعيت در خليج فارس، با تكيه بر منابع اصلي و به عنوان يك مسيله تاريخي مورد شناسايي و ارزيابي قرار گرفته است.

The foremost constant and incessant social development in history of Persian Gulf is “immigration and population displacement” at both sides of this region. This phenomenon is so important that no one may comprehend properly the events and incidents occurred in this region particularly at pre- petroleum exploration regardless of investigation and considering this issue in mind. If we divide Persian Gulf longitudinally in to northern and southern parts by drawing an assumed line, it is clearly obvious that direction of such immigration has been oriented from south to north of yore until the early period of 14th hegira century (20th cen. AD). In the present study, term “ north” stands for Iranian current beaches at northern side of Persian Gulf and term “south” denotes seashores at the present countries like Kuwait, Bahrain, Qatar, Saudi Arabia, United Arab Emirates (UAE) and Oman. Although social groups in Persian Gulf have frequently immigrated over the time in this region, but at some part of history and due to certain reasons and factors, a large wave of these immigrations has been brought about and deeply affected on social and political structure at this region. One of the most influencing examples of these immigrations has occurred in ancient period of Iran that is infact considered as “the first wave of south- to- north immigration”. In this study and based on main sources, the first immigration and population displacement in Persian Gulf has been characterized and evaluated as a historical subject