فضاي منظر: پيوندگاه فرهنگ و طبيعت

Landscape Space: Integration of Culture and Nature

منظر بر مفهومي بسيار وسيع دلالت دارد. اين مفهوم بر اساس ديدگاه‌‌هاي گوناگون به موضوعات بسيار متنوعي از جمله فضا و محيط و منظره و مكان و زمين و بسياري مفاهيم ديگر پيوسته است. اين مطالعه بحثي است نظري و تلاشي است براي وضوح بخشيدن به مفهوم منظر و ويژگيهاي بنيادين و وجوه گوناگون آن. ويژگي‌هاي فيزيكي فضا در منظر فقط يكي از ابعادِ آن است. مفهوم فضا در منظر و در معماري منظر بندرت مورد بررسي جامع قرار گرفته و نيز حيطه هاي ابهام در مورد تمايز مفهوم منظر از مفاهيمي چون محيط در بحث هاي نظري وجود دارد. مفهوم منظر با محيط تفاوت داشته و معاني تخصصي خاصي خود را دارد. فضايي بودن در ذات منظر و معماري منظر رشته اي فضايي است. منظرها با مكانها و ويژگيهايشان در هم تنيده بوده و هويت مكانها در روستاها، شهرها و مكانهاي طبيعي را بيان ميكنند. زمان مندي و گشودگي فضا در ذات فضاي منظر است و فضا در منظر از طريق حركت، تغيير، رشد و تعامل با آن درك ميشود. آميختگي فرايندهاي طبيعي با فضا در منظر جنبه اي از زماني بودن منظر است كه وجه تمايز آن با مصنوعات فضايي چون ساختمان ها و آثار معماري است. محصوريت هاي فيزيكي و فضاي امتدادي در منظر در مقايسه با نقشي كه تراكمات نيروهاي طبيعي و فرهنگي در شكل گيري مكان ها ايفا ميكنند كم اهميت تر است. تحت تاثير دوگانه انديشي هاي گوناگون چون فرهنگ و طبيعت، علم و هنر، منظر تحت تنش هاي گوناگوني قرار داشته است. مطالعه حاضر تاكيد دارد كه منظر امروزه به عنوان مفهومي جامع توان آن را دارد كه بين اين مفاهيم دوگانه ميانجيگري نموده و بين آن ها آشتي برقرار كند و در اين راه از ديدگاه هاي زيباشناسي اكولوژيك و طراحي اكولوژيك بعنوان پارادايم هايي كه شيوه انديشيدن و نگاهي متفاوت نسبت به رابطه فرهنگ و طبيعت ارايه مي كنند، بهره جويد. منظر محصولي فرهنگي است و بازنمود شيوه انديشيدن انسان در مورد طبيعت و چگونگي رابطه او با محيط و سكونت و نيز پيوندگاه بين فرهنگ و طبيعت است.

The word landscape encompasses a wide range of meanings varying from ideas and mental conceptions to land and physical environment surrounding human world. It is commonly attributed to place, environment, garden and scenery. Landscape as a concept is not equivalent to environment and it covers a broader realm than garden does. Landscape is a complex concept that embodies multiplicity of different intertwined meanings. It is surrounded with ambiguities and misconceptions, Therefore the concept of landscape needs clarification. The spatial quality of Romantic gardens was the source of inspiration for development of the concept of space in architectural discourse. Landscape is a spatial concept and inherent spatiality of landscape architecture as one of the environmental design disciplines makes it a spatial discipline, yet rarely is the concept of space considered as the focus of study in theory of landscape architecture. Spatiality of landscape is the result of the interaction of culture and nature in specific places and over time. Landscape is conceived, perceived and through living it is experienced. Landscape space is bound into places with their geographical and topographical attributes. Temporality is a fundamental characteristic of landscape that distinguishes it from buildings and architectural works, but seeing landscape as a timeless picture or scenery has pervaded discipline of landscape architecture since eighteenth century. Landscape is the outcome of interactions and interrelationships between natural processes, living beings and environment. Landscape is experienced in motion, change and growth. Space in landscape is experienced through time. Landscape is the product of culture and it can be used as a medium for cultural expression and cultural change. Landscapes are representations of the quality of the relationship between man and his environment and dwelling therein. The idea of landscape has been under influence of binary thinking and various binary sets such as self/other, culture/nature, ecological/artistic, picture/process and art/science have affected the way we relate to landscapes. These binaries have dominated theory and practice in various disciplines related to landscape. This study highlights the mediating role of landscape and landscape design as a cultural, natural and spatial medium bridging between two opposing poles of binary sets of concepts and meanings. Today the environmental crisis in the world and emergence of sustainability as an environmental paradigm in academic and professional debates necessitates rethinking the relationship between culture and nature in landscapes: a reconciliation between aesthetic values and ecological values. Emergence of ecological aesthetics and ecological design is the outcome of a new vision toward relationship of man with nature.