مطلوبيت كيفيت علوفه گونه هاي مهم مرتعي در مراتع نيمه استپي ارشق اردبيل

Favorability of forage quality of important range species in Arshagh semi steppe rangelands

آگاهي و اطلاع از اينكه آيا علوفه مراتع در طول فصل چرا، جوابگوي نياز روزانه واحد دامي چراكننده در مرتع خواهد بود يا خير، يكي از عوامل موثر در تعادل دام و مرتع مي باشد. به همين منظور در پژوهش حاضر، مطلوبيت مقادير شاخص هاي كيفيت علوفه گونه هاي مهم مراتع نيمه استپي ارشق اردبيل به منظور تامين نياز روزانه واحد دامي، مورد بررسي قرار گرفت. در اين مطالعه از 5 گونه مرتعي شامل؛ Artemisia fragrans ، Astragalus brachyodonuts ،Falcaria vulgaris Kochia prostrata و Stipa hohenackeriana كه از گونه هاي مهم و عناصر اصلي تيپ هاي گياهي مراتع مورد مطالعه مي باشند، در سه مرحله فنولوژيكي (رشد رويشي، گلدهي و بذر دهي) در سال 1387 نمونه برداري شد. در هر مرحله، 3 نمونه و براي هر نمونه 9 پايه گياهي قطع گرديد. سپس مقادير شاخص هاي كيفيت علوفه محاسبه شد. نتايج حاصل نشان مي دهد كه ميانگين مقادير پروتيين خام و هضم پذيري گونه ها در مراحل مختلف رشد از مطلوبيت خوبي برخوردار است و بيشتر از نياز نگهداري واحد دامي مي باشد ولي ميانگين مقادير انرژي متابوليسمي، در مرحله رشد رويشي بيشتر و در مرحله گلدهي و مرحله پاياني رشد (بذردهي)، كمتر از حد بحراني آن براي نياز نگهداري واحد دامي است. اين امر بيانگر اين است كه مطلوبيت كيفيت علوفه مرتع در زمان هاي مختلف چرا، يكسان نمي باشد و لازم است نياز روزانه واحد دامي بر مبناي كيفيت علوفه مشخص شود. طبيعي است كه بسته به شرايط سال ممكن است، كيفيت علوفه گياهان قدري تغيير يابد ولي به دليل هزينه بر بودن تعيين كيفيت علوفه، مي توان از نتايج مذكور به منظور برآورد نياز روزانه دام در سال هاي مختلف استفاده كرد.

Information of forage quality index are of paramount importance in animal and rangeland management. To that end quality of important common forage spices in Arshagh semi steppe rangelands, was determined. In the present study, 5 rangeland species including; Stipa hohenackeriana, Kochia prostrate, Astragalus brachyodonuts, Artemisia fragrans, Falcaria vulgaris were sampled at 3 different phenological stages (vegetative, flowering and seeding) in 2009. In each stage, 3 samples and for each sample 9 plant was harvested. Then index amounts for forage quality were calculated. Results show that; The mean values of crude protein (CP) and dry matter digestible (DMD) in phonological stages has well desirability and was more than need of one animal unit maintenance, but mean value of metabolism energy (ME) in vegetative stage was more than critical level and in flowering and seeding stage was less than its critical level for need of maintenance of single animal unit. This suggests that desirable quality of pasture forage at different times grazing is not same and determination of daily animal units requirement based on forage quality is needed. It is clear that forage quality is changed with variation of weather, but due to the expense of determination forage quality is very high, can use the results of this research for estimate of animal requirement in different years.