تامّلي در شاخص سبك و نماد در مطالعه شواهد باستان شناختي و نقش آنها در ميزان دسترسي به حوزه ادراكات گذشته

A Look at the Indexes of Style and Symbol in the Study of Archaeological Evidences and Their Role in our Accessibility to the Past Conceptions

شكاف موضوعي (Dichotomy) از جمله معضلات جدّي در مطالعات باستان شناختي است؛ معضلي كه بيش و كم، همه رشته‌ها و دانشهاي انساني و اجتماعي و تاريخي و حتّي برخي از دانشهاي طبيعي نيز با آن رويارويند. ليكن اين معضل در باستان شناسي، به ويژه باستان شناسي پيش از تاريخ، دشواريهاي عملي و ناكاميهاي معرفتيِ ديگري را نيز در پي داشته است. آنچه اصطلاحاً شواهد باستان شناختي اطلاق شده، يكسر صامت اند و مخدوش و شقه شده كه مي بايد باستان شناسانه، ساماندهي، مفصل بندي، پيكربندي، ترميم، توصيف، تحليل، تقرير، تفسير، معناكاوي، بازنمايي، بازسازي و يا باز آفريني مفهومي و ذهني و مجازي شوند تا بتوان از پيكر مادّي آنها نوعي آگاهي و معرفت باستان شناختي با همه محدوديّت ها و نارسايي هايش بركشيد؛ معرفتي كه چندان بي ربط و فارغ ازانطباق نسبي با رخدادهاي گذشته نباشد. نوشتار حاضر با دامن زدن به مسيله مهم و كليدي سبك و نماد، سعي مي‌ورزد امكان يا عدم امكان دستيابي به چنين هدف و مقصدي را در پژوهشهاي باستان شناسي مورد بررسي و ارزيابي قرار دهد. بقاياي باستان شناختي، هنگامي كه در چارچوب روش شناسي اصولي و متناسب با نوع موضوعات مورد مطالعه، تحليل و معناكاوي و تفسير بشوند اين امكان وجود دارد كه بتوان به وساطت آنها پلي به سوي سامانه‌هاي ادراكي و كنشهاي ذهني و رفتارهاي مفقود و متروك جامعه‌ها و جمعيّت هاي گذشته زد. به همين دليل نيز در نوشتار حاضر، سبك ونماد راهمچون پلي ميان شواهد يا داده‌هاي مشهود باستان شناختي و ادراكات ورفتارهاي منجمد گذشته به عنوان موضوع محوري بحث برگزيده‌ايم.

Dichotomy is a serious obstacle in archaeological studies; it is a problem all fields of human, social and historical knowledge and even natural sciences are faced with. However, in archaeology, especially prehistoric archaeology, this problem is followed with practical difficulties and epistemological failures as well. What is referred to as archaeological evidences are all wordless, distorted, and shattered into pieces which must be archaeologically organized, joined, structured, repaired, described, written, interpreted, analyzed, represented, reconstructed or conceptually, mentally and virtually reconstructed so that we can extract some kind of archaeological meaning and significance out of its material body despite its limitations and imperfections; an understanding that is not quite unrelated with the past events. By raising the key issue of style and symbol, the present paper attempts to study the possibility or impossibility of obtaining this goal in archaeological researches. The archaeological relics, when interpreted and analyzed semantically within a systematic methodology suitable to the subjects under study, can help build a bridge over to the conceptual systems, mental performances and forgotten desolate behaviours of ancient societies and populations. For this reason, the present paper has chosen the style and symbol like a bridge between the archaeological visible evidences and data and the past frozen conceptions and behaviours as its main topic.