نقش ماهواره و برنامه هاي ماهواره اي در فرسايش هويت فردي اجتماعي ملي و ديني شهروندان شهر كاشال در سال 1389

The role of Satellite TV on the Erosion of Individual ,Social ,National and Religous Identity of Kashan Citizens in 1389

نقش ماهواره و برنامه هاي ماهواره اي در فرسايش هويت فردي، اجتماعي، ملي و ديني شهروندان شهر كاشان در سال 1389 محسن نيازي دريافت: 14/09/ 1389 تاييد: 29/03/1390 چكيده در اين مقاله، نقش ماهواره و برنامه هاي ماهواره اي در وضعيت و فرسايش هويت فردي، اجتماعي، ملي و ديني شهروندان مطالعه شده است. امروزه با رشد فناوري اطلاعات و ارتباطات، برنامه هاي ماهواره اي با نفوذ پذيري و فروريزي فزاينده مرزها و گسترش برخوردهاي فرهنگي موجبات تزلزل عرصه هاي اجتماعي و فرهنگي به عنوان منبع هويت يابي سنتي جوامع را فراهم ساخته اند. با توجه به اهميت خاص هويت در ابعاد فردي، اجتماعي، ملي و ديني آن به عنوان مولفه ي كليدي فرهنگ و نقش وسايل ارتباط جمعي به ويژه ماهواره بر آن، در دهه هاي اخير، نظريه ها و ديدگاه هاي مختلفي از سوي صاحب نظران علوم انساني، ارتباطات و مطالعات فرهنگي در اين زمينه رشد يافته است. اين ديدگاه ها با ارايه رويكردهاي خوش-بينانه و بدبينانه و افراطي، تفريطي و بينابين، به تحليل نقش و ابعاد اثرگذاري ماهواره بر هويت پرداخته اند. با توجه به مباحث نظري فوق، اين مقاله با هدف شناسايي اثرات ماهواره بر هويت در سطوح و ابعاد فردي، اجتماعي، ملي و ديني آن تدوين يافته و به مطالعه رابطه بين ميزان استفاده از ماهواره و وضعيت هويت پاسخگويان پرداخته شده است. اين مطالعه از نوع پيمايش اجتماعي بوده و داده هاي تحقيق با استفاده از تكنيك پرسشنامه توام با مصاحبه جمع آوري گرديده است. اعتبار و روايي مقياس-هاي تحقيق با توجه به نتايج از آزمون آلفاي كرونباخ مورد تاييد قرار گرفته است. جامعه آماري تحقيق شامل كليه شهروندان شهر كاشان در سال 1389 مي باشند كه با استفاده از فرمول نمونه گيري كوكران تعداد 456 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گرديده اند. يافته هاي تحقيق رابطه بين ميزان استفاده از ماهواره و وضعيت هويت را مورد تاييد قرار داده است. فعاليت هاي آماري مربوطه كه با توجه به رتبه-اي بودن متغيرهاي تحقيق از ضريب همبستگي اسپيرمن استفاده شده است رابطه معنادار بين ميزان استفاده از ماهواره و هويت را نشان مي دهد. نتايج آزمون فوق بيانگر همبستگي ميزان استفاده از ماهواره با هويت اجتماعي ( 39/0- =r s)، هويت ملي (69/0- =rs) و هويت ديني (36/0- =rs) مي باشد. نوع رابطه منفي بوده و رابطه معكوس بين متغيرهاي تحقيق را نشان مي دهد. بر اين مبنا، با افزايش ميزان استفاده از ماهواره شاهد كاهش ميزان هويت اجتماعي، ملي و ديني خواهيم بود. همچنين، يافته هاي تحقيق رابطه معني داري بين دو متغير ميزان استفاده از ماهواره و ميزان هويت فردي را نشان نمي دهد. واژگان كليدي: ماهواره، هويت فردي، هويت اجتماعي، هويت ملي، هويت ديني.

The Role of Satellite T.V on the Erosion of Individual, Social, National, and Religious Identity of Kashanian Citizens in 2010 Mohsen Niazi Abstract In this paper The Role of Satellite T.V on the erosion of individual, social, national, and religious identity of Kashanian citizens in 1389 is studied. After the growing of information technology and communication, some ideas and theories have been appeared on the effects of these factors on identity and personality of individuals and groups. Given the above theoretical discussions, this paper aims to identify those effects and to study the relationship between the amounts of concerning to satellite T.Vs and the status respondents’ identity. This study is a social survey and research data were collected using a questionnaire and interview techniques. Results about the relationship between the use of satellite data and the identity are confirmed. Key words: Satellite T.V, Individual identity, Social identity, National identity, Religious identity.