مطالعه خصوصيات زراعي و شاخص هاي فيزيولوژيك رشد در ارقام برنج با فواصل مختلف كاشت در غرب مازندران

Study on Physiological Indices and Agronomical Characteristics of Different Rice Cultivars and Plant Spacing in West Mazandaran, Iran

يكي از عوامل مهم در تصميم گيري هاي زراعي براي دست يابي به عملكردهاي بالا همراه با كيفيت مناسب، تعيين تراكم مطلوب گياهي براي كاشت مي باشد. بنابراين به منظور تعيين مناسب ترين تراكم بوته ارقام برنج، آزمايشي در سال 1387 در ايستگاه تحقيقات برنج تنكابن اجرا گرديد. آزمايش مورد استفاده كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار كه فاصله كاشت با 4 سطح 12، 14، 16 و 18 سانتي متر روي رديف به عنوان عامل اصلي و چهار رقم شيرودي، كادوس، هاشمي و ديلماني به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. فاصله بين رديف در كليه تيمارها 30 سانتي متر بود. نتايج حاصل از تجزيه آماري نشان داد كه تراكم هاي مختلف كاشت در هيچ يك از صفات به جز تعداد دانه پر و دانه كل اختلاف معني داري از خود نشان ندادند. تفاوت ارقام بر صفات دانه پر و دانه كل در سطح احتمال 5 درصد و براي ساير صفات در سطح احتمال 1 درصد معني دار بود. بيشترين عملكرد دانه در فواصل بوته 18 سانتي متر به مقدار 5787 كيلوگرم در هكتار به دست آمد. بالاترين عملكرد نيز در رقم شيرودي با 7374 كيلوگرم در هكتار توليد شد. بررسي هاي انجام شده در رابطه با شاخص هاي رشد نيز نشان مي دهد كه بيشترينLAI در فاصله كاشت 12 سانتي متر و بيشترينCGR و RGR در فاصله كاشت 18 سانتي متر و رقم شيرودي بوده است. بنابراين، براي دست يابي به پتانسيل بالقوه رقم شيرودي استفاده از فاصله كاشت 18 سانتي متر مناسب خواهد بود.

Plant density is one of the important factors to be considered in crop management decisions to obtain high yield with optimum quality. In order to determine plant density effect on different rice cultivars an experiment was conducted in Tonekabon Rice Research Station in 2008. This experiment laid out as split plot in a randomized complete block design with 3 replications. The main plots were planting spaces with four levels (12, 14, 16 and 18 cm) and sub plots were rice cultivars (Shiroodi, Kados, Hashemi and Deylamani). Distance between rows was 30 cm in all treatments. ANOVA did not show significant differences for all characters (except filled and total grains) measured. Effect of cultivars on fertile florets and total grains was significant at 0.05 and on the other traits at 0.01 probability level. The highest grain yield 5787 kg.ha-1 was obtained at 18 cm plant spacing. The greatest grain yield 7374 kg.ha-1 was recorded for Shiroodi cultivar. Results showed LAI were greater at 12 cm plant spacing and CGR, RGR greater at 18 cm plant spacing and Shiroodi cultivar. Finally, according to the results, 18 cm plant spacing and Shiroodi cultivar can be recommended to the experimental area.