آناليز رشد و روند تغييرات برخي صفات سيب‌ زميني رقم آگريا در تاريخ‌هاي مختلف كاشت

Analysis of Growth and Variation in Trend of Some Traits of Potato cv. Agria in Different Planting Dates

به منظور بررسي شاخص‌هاي رشد و روند تغييرات برخي صفات در سه رقم سيب‌زميني آگريا، مارفونا و پيكاسو با خصوصيات ژنوتيپي و فنوتيپي متفاوت اين پژوهش در قالب طرح كرت‌هاي خرد شده با طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه پژوهشي 400 هكتاري موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج در سال‌هاي 1382 و 1383 اجرا شد. تاريخ كاشت در پنج سطح (بيست فروردين، پنج ارديبهشت، بيست ارديبهشت، پنج خرداد، بيست خرداد) به عنوان كرت اصلي و ارقام (آگريا، پيكاسو و مارفونا) در سه سطح به عنوان كرت فرعي درنظر گرفته شدند. تجزيه واريانس مركب داده‌ها نشان داد كه بين تاريخ‌هاي مختلف كاشت و ارقام براي اكثر صفات مورد بررسي اختلاف وجود داشت و از لحاظ شيب تغييرات صفات نيز ارقام در تاريخ‌هاي مختلف كاشت واكنش‌هاي متفاوت داشتند. بنابراين استنباط مي‌شود روند تغييرات صفات براي هر يك از ارقام سيب‌زميني خاص آن رقم بوده و قابل توصيه براي ديگر ارقام نمي‌باشد. نتايج بررسي‌ها براي رقم آگريا نشان داد كه عملكرد و اجزاي عملكرد در تمام طول رشد گياه تحت تاثير محيط بوده و تغيير در تاريخ كاشت باعث تغيير در روند تغييرات عملكرد و اجزاي آن گرديد. مقايسه روند تغييرات درصد ماده خشك غده و عملكرد نشان داد، زماني كه مجموع درجه روز رشد بعد از گلدهي به 1000 درجه روز رشد رسيد، ميزان عملكرد همانند درصد ماده خشك بالا و در حد قابل قبول بود. مقايسه روند تغييرات عملكرد با سرعت رشد غده و سرعت رشد نسبي غده در تاريخ‌هاي مختلف كاشت نشان داد، روند تغييرات عملكرد همخواني مستقيم و بالايي با آنها داشت و تغيير در تاريخ كاشت باعث تغيير در سرعت رشد غده و سرعت رشد نسبي غده و متعاقب آن باعت تغيير در عملكرد گرديد. سرعت رشد غده بين 5/1 –2/1 گرم بر مترمربع بر درجه روز رشد متغيير بود و حداكثر تقريبي سرعت رشد نسبي نيز 125/0 گرم بر گرم بر درجه روز رشد بود. نتايج اين پژوهش نشان داد تاريخ كاشت سوم (بيست ارديبهشت) و پنجم (بيست خرداد) براي كاشت رقم آگريا در منطقه كرج مناسب مي‌باشد.

To analyse growth and variation in trend of some traits of potato a field experiment was carried out in 2003 and 2004 at field research station of Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran. A split plot arrangement in randomized complete block design with three replications was used. Planting dates at five levels; 08 April, 24 April, 09 May, 25 May and 09 June were assigned to main-plots and three potato cultivars were randomized in sub-plots. Combined analysis of variancse revealed significant differences among planting dates and potato cultivars for most of the studied traits. Response of potato cultivars to planting dates was different considering the slopes of variation in trends of different traits. Therefore, the observed response are specific to each cultivar. Planting date significantly affected yield and yield components of cv. Agria and variation in trend of traits differed with planting dates. Variation in trend of tuber dry matter (%) and yield showed that both were at maximum level when accumulated growing degree days reached 1000 ?Cd after flowering. Variation in tuber growth rate, tuber relative growth rate and tuber yield in different planting dates indicated that there were in agreement, and these indices and tuber yield changed in the same direction in different planting dates. Tuber growth rate varied from 1.2-1.5 g m-2 ?Cd-1 and the maximum tuber relative growth rate was 0.125 g g-1 ?Cd. It was concluded that the third (09 May) and fifth (09 June) planting dates are suitable for cv. Agria in Karaj region.