اثر محلول پاشي سولفات روي بر عملكرد، ميزان روغن و پروتيين دانه چهار رقم كلزا

Effect of foliar application of zinc sulphate on grain yield, oil and protein content in four rapeseed (Brassica napus L.) cultivars

به منظور ارزيابي اثر محلول پاشي سولفات روي بر خصوصيات گياهي ارقام زراعي كلزا، آزمايشي در سال زراعي 88-1387 به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي استان ايلام واقع در شيروان چرداول اجرا گرديد. فاكتور هاي آزمايشي شامل تيمار محلول پاشي سولفات روي (عدم محلول پاشي، محلول پاشي در مرحله ساقه دهي و گلدهي) و چهار رقم كلزا (هايولا 401، هايولا 308، زرفام و ساريگل) بودند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه زمان محلول پاشي بر عملكرد دانه، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، وزن هزار دانه، روغن و پروتيين دانه معني دار بود. محلول پاشي در مرحله ساقه دهي و گلدهي به ترتيب باعث افزايش 11 و 17 درصدي عملكرد دانه نسبت به تيمار شاهد شد. ميزان روغن و پروتيين دانه نيز در تيمارهاي زمان محلول پاشي معني دار بوده و افزايش نشان دادند. محلول پاشي در مرحله گلدهي ميزان روغن (1/35 درصد) و پروتيين دانه (3/27 درصد) بيشتري نسبت به تيمار شاهد دارا بود. بين ارقام مورد آزمايش نيز اختلاف معني داري از نظر عملكرد، اجزاي عملكرد، طول خورجين، ميزان روغن، ميزان -پروتيين و ارتفاع بوته مشاهده شد. ارقام زرفام و ساريگل به ترتيب بيشترين (4201 كيلوگرم در هكتار) و كمترين (2981 كيلوگرم در هكتار) عملكرد دانه را دارا بودند. ميزان روغن و پروتيين دانه نيزدر ارقام كلزا متفاوت و معني دار بود. رقم زرفام نسبت به ساير ارقام از ميزان روغن (9/34 درصد) بالاتري برخوردار بود. نتايج آزمايش نشان داد كه رقم زرفام و محلول پاشي سولفات روي در مرحله گلدهي، بالاترين عملكرد دانه را در شرايط اقليمي منطقه اجراي آزمايش دارا بود.

To evaluate the effect of foliar application of zinc sulphate on plant characteristics of rapeseed cultivars a field experiment was carried out during 2008-2009 growing season in Shirvan-Chardavol Field Station of Ilam, Iran. The experiment was performed using factorial arrangement in randomized complete blocks design with three replications. The experimental factors included zinc sulphate foliar application (control, foliar application at stem elongation, and flowering stages) and four rapeseed cultivars (Hyola401, Hyola308, Zarfam and Sarigol). Results showed that foliar application significantly affected grain yield, silique.plant-1, grain.silique-1, 1000 grain weight, oil and protein content. Foliar application of zinc sulphate at stem elongation and flowering stages increased grain yield (by 11% and 17%, respectively). Also, oil and protein contents were increased by application of zinc sulphate. The highest oil (35.1%) and protein (27.3%) contents obtained from application of zinc sulphate at flowering stage when compared to control treatment. Cultivars were significantly different for grain yield, yield components, silique length, oil content, protein content and plant height. The highest (4201 kg.ha-1) and lowest (2981 kg.ha-1) grain yield obtained from Zarfam and Sarigol cultivars, respectively. Oil and protein contents were also significantly different in rapeseed cultivars. Zarfam had the highest oil content (34.9%) in comparison to the other cultivars. It is concluded that that zinc sulphate foliar application on Zarfam cultivar at flowering stage resulted in higher seed yield under the climatic conditions of the experimental site.