ارزيابي ژنتيكي صفت طول خورجين در گياه كلزا (Brassica napus L.) از طريق تجزيه ميانگين نسل ها و نشانگرهاي RAPD

Genetic assessment of silique length in rapeseed (Brassica napus L.) using generation mean analysis and RAPD markers

در برنامه هاي به نژادي كلزا جهت دستيابي به ارقامي با طول خورجين بلندتر و انتقال اين صفت به ارقام پيشرفته جهت افزايش عملكرد آنها، آگاهي از نحوه توارث و عمل ژن در اين صفت بسيار موثر است. به منظور بررسي توارث پذيري اين صفت آزمايشي درسال زراعي 86-1385 در دانشگاه كشاورزي و منابع طبيعي ساري اجرا و داده هاي حاصل از تلاقي دو به دوي سه رقم والديني كلزا با اساميFoseto ، Option 500 و Goliath و نسل هاي F1، F2 و F3 حاصل از تلاقي دو به دوي آنها جمع آوري شده و با استفاده از روش تجزيه ميانگين نسل ها، اثرهاي ژني مربوط به طول خورجين در آنها برآورد شد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه در گياه كلزا صفت طول خورجين بلند، عمدتاً توسط اثرهاي غالبيت ژن ها به ارث مي رسد و اثرهاي متقابل اپيستازي از نوع غالبيت در غالبيت نيز در توارث آن موثر مي باشد. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل مولكولي نشان دادكه دو آغازگر RAPD (UBC_83 و UBC_248) با صفت طول خورجين بلند همبسته بوده به طوري كه در لاين هايي با طول خورجين بلند باند bp470 توسط آغازگر UBC_83 و باند bp 680 توسط آغازگر UBC_248 تكثير شدند. از اين رو به نظر مي‌رسد كه مي توان از اين دو آغازگر در برنامه هاي به‌نژادي كلزاجهت شناسايي ارقام و لاين هايي با طول خورجين بلند و گزينش اين نوع ژنوتيپ ها در نسل‌هاي مختلف، بهره‌برداري كرد.

Information of inheritance and gene action for silique length is very useful in rapeseed breeding program for development of cultivars with longer silique and incorporating this trait to the new improved cultivars for increasing grain yield. To study the heritability of silique length, an experiment was conducted during 2006-2008 at the University of Agricultural and Natural Resources Sciences of Sari, Iran. Data collected from the three cultivar of rapeseed parents; Foseto, Option 500, Goliath as well as F1, F2 and F3 generations of their crosses. Genetic inheritance of silique length was estimated using generation mean analysis. Results indicated that silique length in rapeseed was mainly controlled by dominant gene effects, and dominant × dominant epistatic was also effective in controlling of silique length. Two RAPD markers (UBC_83, UBC_248) also identified that were associated with silique length, and produced 470bp band by (UBC_83) and 680bp band by (UBC_248). Therefore, these two markers could be used in the breeding programs of rapeseed for identification of genotypes and lines with long siliques to shorten the breeding cycle.