تاثير نگرش معذوريت اشتباهات اجتهادي صحابه بر رواج بي تفاوتي اجتماعي در جامعه اسلامي(از سال11تا61 هجري)

The Affect of the Attitude of Excuse of the the Sahabe,s Wrong Ijtihadi Issues on the prevalence of Social Indifference in Islamic Sociaty(from11until61Hijri)

تاثير نگرش " معذوريت اشتباهات اجتهادي صحابه" بر رواج بي تفاوتي اجتماعي در جامعه اسلامي ( از سال 11 تا 61 هجري) چكيده عليمحمد ولوي * هديه تقوي** بعد از رحلت پيامبر (ص)، به فاصله كوتاهي صحابه به عنوان مجتهدان ديني و محل مراجعه مردم و هدايت گر آنان در مسايل ديني شناخته شدند. سوالات بسيار مردم در مسايل مختلف، كم اطلاعي آنان نسبت به مباني انديشه ديني ، فروعات و احكام آن، بحرانهاي مختلف داخلي و خارجي و... نقش اجتهادي اين افراد را بارز كرد. آنان به عنوان صحابه پيامبر (ص) بسياري از مسايل ديني را بر اساس استباطات شخصي تاويل مي كردند و مردم نيز معمولا نظر اجتهادي آنان را مي پذيرفتند. نقش اجتهادي صحابه، اختلاف و حتي تعارض اجتهادي آنان، خيلي سريع منجر به پيدايش نظريه " معذوريت اجتهادي صحابه" شد. اين نظريه بي پروايي برخي از كساني كه حتي براي مدت كوتاهي پيامبر اكرم(ص) را درك كرده بودند، باعث شد و اثرات تعيين كننده اي بر فكر و روحيه جامعه بر جاي گذاشت. يكي از جنبه هاي قابل بررسي در اين موضوع ، سر خوردگي جامعه و در نتيجه بروز روحيه بي تفاوتي در بين مردم بود. حساسيت نسبت به حقانيت و مطابق واقع بودن اجتهاد نظري يا افعال صحابه كاهش يافت. اين امر موجب كاهش روحيه انتقاد، رواج بي تفاوتي و انفعال اجتماعي در جامعه گرديد. كليد واژگان: صحابه، اشتباهات اجتهادي، بي تفاوتي اجتماعي، اهل سنت

Topic: the effect of the excusing of Sahabeh for wrong Ijtihadi issues social difference in Islamic society (11-61) Abstract After the prophet’s death, in a short time Sahabeh were known to answer people’s religious questions and their guide. The numerous questions of people and their lack of knowledge to answer them, showed their roles in Ijtihad. They answered them by their deduction and people accepted that. Their role, the paradox between them led to appearance of the excusing of Sahabeh for Ijtihad approach. This approach affected people who even have seen the prophet for a short time. One of them is the spirit of easygoingness among the people. The trust in Sahabeh decreased. Therefore the critical spirit decreased. Key word: Sahabeh, wrong Ijtihad, social difference