ارتقاي كارآمدي استفاده از نيروي انساني در خدمات سلامت باروري زنان در ايران؛ يك تحليل هزينه- خدمت

Promoting the Efficient Use of Human Resources in Reproductive Health Services in Iran: A Cost-Service Analysis

مقدمه: استفاده ي موثر از نيروي انساني يكي از عوامل كليدي در كارآمدي نظا مهاي سلامت شمرده شده است. همچنين دسترسي عادلانه ي افراد به خدمات قابل پرداخت، بر حسب نياز نيز نشانه ي عادلانه بودن نظام ارايه ي خدمات بهداشتي و درماني تلقي مي گردد. ارايه ي خدمات سلامتي، به ويژه سلامت باروري، به زنان به عنوان يكي از اقشار آسيب پذير جامعه، يكي از اولويت هاي اصلي سياست گذاران سلامت محسوب مي شود. متخصصان زنان و كارشناسان مامايي براي اراي هي برخي از خدمات سلامت باروري، توانمندي ها و مهارت هاي مشتركي دارند. اين مقاله با هدف شناسايي هزينه- خدمت اين خدمات، از منظر كارآمدي طراحي گرديد. روش بررسي: اين مطالعه ي توصيفي– تحليلي در سال 1390 در سه گام انجام شد. ابتدا برنامه ي درسي كارشناسان مامايي و متخصصين زنان مورد بررسي و مقايسه قرار گرفت. سپس پرسش نامه ي محقق ساخته اي، حاوي 20 سوال طراحي و روايي و پايايي آن تاييد گرديد. در مرحله ي آخر، اطلاعات پرسش نامه ها به صورت تصادفي توسط 261 خانم در سنين باروري در 9 دفتر كار مامايي و 15 مطب پزشك تحليل گرديد. SPSS متخصص زنان از فهرست مطب هاي سراسر شهر اصفهان جمع آوري و با استفاده از نرم افزار آماري 18 يافته ها: 14 خدمتي كه هر دو گروه قابليت و مهارت ارايه ي آن را داشتند، شناسايي و مورد بررسي قرار گرفتند. 65 درصد از زنان مورد مطالعه، تحت پوشش بيمه هاي تامين اجتماعي و خدمات درماني بودند و ميانگين سني آنان 28 سال بود. عفونت هاي دستگاه تناسلي و مراقبت هاي دوران بارداري، شكايت شايع زنان براي مراجعه به متخصصان زنان و دفاتر مامايي بود. شايع ترين دليل مراجعين در انتخاب متخصص زنان، اطمينان از مهارت آن ها و براي مطب هاي مامايي، هزينه ي قابل پرداخت خدمات بود. مراجعين دفاتر كار مامايي، زمان انتظار كمتر و طول ملاقات بيشتري داشتند و در كليه ي 14 خدمت هزينه ي كمتري پرداخت نموده بودند. نتيجه گيري: اختصاص وقت متخصصان زنان به مراقبت هاي قابل انجام توسط كارشناسان مامايي با پرداخت هزينه هاي بيشتر و زمان انتظار طولاني تر مي تواند نشانه اي از ناكارآمدي خدمات سلامت باروري تلقي گردد. از اين رو، استفاده از سيستم ارجاع و تحت پوشش بيمه قرار گرفتن خدمات قابل ارايه توسط كارشناسان مامايي، م يتواند سالانه بيش از 250 ميليارد تومان صرفه جويي در بر داشته باشد و كارآمدي نظام ارايه ي خدمت سلامت باروري كشور را بهبود بخشد. واژه هاي كليدي: كارآمدي؛ هزينه ها؛ سلامت باروري؛ كارشناس مامايي

Introduction: Effective use of human resources is considered as a key factor in the efficiency of health systems. Accessibility to affordable services for individuals according to their needs is also regarded as a sign of equitable health care system. Providing health services, particularly reproductive health, for women as a vulnerable population is one of the main priorities for health policy makers. Gynecologists and midwives are well-trained and have some common skills to provide women with reproductive health services. The aim of this study was to undertake a costservice analysis of these services from efficiency perspective. Methods: This study was performed in three phases. The educational curricula of midwifery and gynecology were first reviewed and compared. Then, a 20-item questionnaire was designed and its validity and reliability were confirmed. Finally, the questionnaire was used to collect data from 261 randomly selected women in reproductive age who were visited by gynecologists or midwives in their offices. The collected data was analyzed by SPSS. Results: Overall, 14 common services which could be provided by both gynecologists and midwives were identified. Mean age of patients was 28 years and 65% of them were covered by health insurance services. Genital infection and pregnancy care were the most common causes why women referred to gynecologists or midwives. While the most common reason for choosing gynecologists was their confidence in their skills, it was the affordable fee for selecting midwifes. Midwifery patients had shorter waiting time, longer visit length and lower payment rates in all 14 services. Conclusion: The results of this study showed that spending specialistsʹ time for common cases with longer waiting time and higher payment rate could be considered as an important source of inefficiency in reproductive health services. Therefore, development of an effective referral system from midwives to gynecologists and providing insurance coverage for midwifery services could improve the efficiency of reproductive health services and save more than 250 million dollars annually for the country. Keywords: Efficiency; Cost; Reproductive Health; Midwife.