واكنش بذرهاي زوال يافته پنبه به تنش شوري در مراحل جوانه زني و رشد گياهچه

Response of deteriorated cotton seed to salinity stress at germination and seedling growth stages

جوانه زني مرحله اي مهم در استقرار گياهچه و نقش كليدي در توليد گياهان زراعي دارد. اما استقرار گياه زراعي تحت تاثير اثرات متقابل كيفيت بذر و تنش هاي محيطي قرار مي گيرد. اين آزمايش به منظور بررسي واكنش بذرهاي زوال يافته پنبه به سطوح مختلف شوري در مرحله جوانه زني و رشد گياهچه صورت گرفت. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام 22 و 28 دسي زيمنس بر متر) و 7 سطح ،16/5 ،11 ،5/5 ، شد. فاكتورها شامل 6 سطح شوري ( 0 96 و 120 ساعت) بود. نتايج نشان داد كه با افزايش شوري و شدت ،72 ،48 ،24 ،12 ، زوال بذر ( 0 زوال، سرعت و درصد جوانه زني و همچنين وزن خشك گياهچه كاهش يافت. در كليه زمان هاي زوال با افزايش شدت شوري، سرعت و درصد جوانه زني و وزن خشك گياهچه كاهش يافت اما ميزان كاهش در بذرهاي با شدت زوال بالا، بيشتر بود به طوري كه در تيمار زوال 120 ساعت و شوري 28 دسي زيمنس بر متر هيچ بذري جوانه نزد، در صورتي كه در اين سطح شوري جوانه زني بذرهاي شاهد (زوال نيافته) بين 18 تا 65 درصد بود. به طور كلي نتايج اين تحقيق نشان داد كه تحمل بذرهاي پنبه به شوري با افزايش زوال كاهش مي يابد. بنابراين در مناطق شور براي حصول تراكم مطلوب و حداكثر عملكرد بايد از كشت بذرهاي زوال يافته خودداري كرد. واژه هاي كليد : ي پنبه، شوري، زوال بذر، جوانه زني 1

Germination is a crucial stage in seedling establishment and hence plays a key role in crop production. Crop establishment but, depends on the interaction between environmental stress and seed quality. This experiment was conducted to evaluate the reaction of aged cottonseed in various levels of salinity and germination of cotton seed. The research was carried out in factorial design with CRD arrangement in three replications. Treatments included salinity in 6 levels (0, 5.5, 11, 16.5, 22 and 28 ds m-1) and 7 seed aging times (0, 12, 24, 48, 72, 96 and 120 hours accelerated aging periods). Results indicated that the rate and percentage of seed germination and dry weight of seedling reduced significantly with increasing the levels of aging and salinity. Also, the interaction between salinity and seed aging was significant. In all aging times, germination percentage, germination rate also seedling dry weight reduced when salinity increased but rate of decreasing was more in seeds which had high aging intensity. As a result, in 120 h aging treatment, no seed was germinated in 28 ds m-1 salinity, but in this salinity level, the germination of control seeds (not aged) was between 18%-65%. Generally, results of this study showed that tolerance of cotton seeds to salinity decreased with increasing aging period, then in saline regions, for obtaining optimum density and maximum yield, must avoid of sowing aged seeds. Keywords: Cotton; Salinity; Seed deterioration; Germination. 2