ارزشيابي حسي و ميزان پذيرش شير غني شده با كلسيم و ويتامين D از نظر كودكان دبستاني شهر تهران

Sensory evaluation and assessment of compliance with vitamin D and Calcium fortified- milk among school- age children in Tehran

سابقه و هدف: دريافت ناكافي كلسيم و ويتامين D از مشكلات شايع به ويژه در كودكان كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه از جمله ايران است. امروزه، در بسياري از كشورها غني‌سازي مواد غذايي به ويژه شير و لبنيات براي مقابله با اين مشكل مطرح شده است. هدف اين مطالعه، ارزشيابي حسي و پذيرش شير غني شده با كلسيم و ويتامين D در كودكان دبستاني شهر تهران بود. مواد و روشها: اين مطالعه توصيفي مقطعي در دو مرحله ارزشيابي حسي و پذيرش شير غني شده با كلسيم و ويتامين D در مقايسه با شير غني نشده از نظر كودكان دبستاني شهر تهران انجام شد. در ارزشيابي حسي و پذيرش به ترتيب 212 و 201 تن از دانش‌آموزان دبستاني شهر تهران مورد مطالعه قرار گرفتند. در هر دو گروه، طعم شير غني شده با كلسيم و ويتامين D در مقايسه با شير غني نشده ارزيابي و مقايسه شد. ارزشيابي حسي به روش هدونيك 5 نقطه‌اي و با استفاده توام از تصوير و كلمه انجام شد. پذيرش از طريق پرسشنامه 8 گزينه‌اي ارزيابي شد. يافتهها: نتايج ارزشيابي حسي نشان داد كه 4/44% دانش‌آموزان طعم شير غني شده را در مقايسه با شير غني نشده خيلي بدمزه و بدمزه ارزيابي كردند (001/0 < P). در ارزيابي پذيرش 85% دانش‌آموزان از طعم شير غني شده با كلسيم و ويتامين D رضايت داشتند. نزديك به نيمي از دانش‌آموزان (44%) با ادامه طرح دريافت شير غني شده موافق بودند. نتيجه گيري: تغيير طعم شير غني شده با كلسيم و ويتامين D ممكن است در عمل، اجراي برنامه توزيع شير غني شده در كودكان را به چالش بكشد. انجام مطالعات بيشتر براي تعيين فرمولاسيوني كه پذيرش بالاتري نزد كودكان دبستاني داشته باشد، مورد نياز است. واژگان كليدي: پذيرش، شير غني شده با كلسيم و ويتامين D، كودكان دبستاني، ارزشيابي حسي

Background and Objective: Inadequate intake of Calcium and vitamin D is one of the common health problems, especially among the children in developed as well as developing countries, including Iran. Fortification of foodstuff, specially milk and dairy products, is being used as a major strategy to combat this problem in many countries. This study aimed to evaluate sensory desirability and compliance with vitamin D and Calcium-fortified milk, among 9-11 year-old schoolchildren in the city of Tehran. Materials and Methods: This cross sectional study was conducted in two phases including sensory evaluation and compliance with vitamin D and Calcium fortified-milk in schoolchildren. The first phase was performed by a panel of 212 schoolchildren from both sexes using a 5- point hedonic questionnaire with both images and words. And, the second phase was carried out on 200 children using an 8-item questionnaire. Results: In sensory evaluation 44.4% of the students described the taste of the fortified milk as bad, while in the compliance study 85% of children were satisfied with the taste of vitamin D and Calcium - fortified milk. Only less than half of the students agreed with the continuation of the fortification program. Conclusion: Calcium and vitamin D fortification, resulting in unpleasant changes in the taste of milk, can challenge fortified milk distribution program for children. Further study is needed to provide a formulation that would result in a higher compliance among schoolchildren. Keywords: Compliance, Vitamin D and Calcium fortified milk, School age children, Sensory evaluation