روايت ها و عناصر داستان زندگي ابراهيم ادهم و نسبت آن با باورها و آداب بودايي

Narratives and Elements of Ibrāhim ibn Adham’s Life Story and Its Relation to Buddhist Beliefs and Customs

معابد بودايي بلخ و نقش سر بودا بر سكه هاي پيروز ساساني حاكي از نفوذ آيين بودا در خراسان، يكي از خاستگاه هاي تصوف است. همجواري و رفت و آمدهاي پياپي ميان سرزمين هاي اسلامي و مناطق بودايي‌نشين، در روزگاران پس از اسلام نيز سبب انتقال و ورود آداب و مناسك بودايي به تفكر و آداب و رسوم صوفيه اين مناطق شد. از نمونه‌هاي اين تاثيرپذيري، روايت خراساني داستان ابراهيم ادهم است كه نشان مي دهد پردازندگان آن به سبب همجواري خراسان با هند و سرزمين‌هاي بودايي‌نشين، از سرگذشت بودا و باورهاي بودايي الگو گرفته اند. در اين مقاله سعي شده پس از آوردن روايت‌هاي شامي و خراساني اين داستان، از راه بررسي مقايسه‌اي و آوردن نمونه‌هايي از مشابهت‌هاي عناصر اين روايت مانند بي خانماني، عبادت در غار و پرهيز از خوردن گوشت و مطابقت با ادبيات جاته كه و آداب و باورهاي بودايي، اين الگوپذيري نشان داده شود.

Buddhist temples in Balkh and the portrait of Buddha on Sassanid coins imply Buddhism’s spread to Khorasan, one of the originating places of Sufism. Contiguity and frequent travels between Islamic and Buddhist regions also caused the promulgation of the Buddhist beliefs and customs which influenced Sufism teachings in that area. In particular, the Khorasani narrative of Ibrahim Adham story shows how the people of Khorasan were impressed by the legend of Buddha and Buddhist beliefs. In this paper, the authors have attempted to demonstrate this influence through comparison and by giving examples. It is also attempted to show the similarities in elements such as homelessness, praying in caves and meat prohibition in Jataka literature and Buddhist customs and beliefs after reviewing the Shami and Khorasani versions of the narrative.