بررسي تطبيقي نگرش و رفتار نخبگان و عالمان ديني مشرق و غرب اسلامي درباره جنگ‌هاي صليبي

A Comparative Study of Viewpoints of the Eastern and estern Religious Scholars and Elites towards the Crusades

با بررسي انديشه سياسي عالمان و نخبگان مسلماني كه در روزگار جنگ صليبي مي‌زيستند، به انفعال شماري از آنان در برابر پديده مهم و فراگير حمله صليبي مي‌توان پي برد. اينان به‌رغم جايگاه اجتماعي و ديني‌شان، ضرورت وحدت ملي اسلامي را در رويارويي با اشغال‌گران صليبي ناديده گرفتند و بيش‌تر به مسايل داخلي و درون‌ديني جامعه اسلامي پرداختند و چنانچه كساني درباره اين اشغال و تجاوز واكنشي نشان داده و اميران و رعايا را به رويارويي با آنان برانگيخته باشند، با رويكرد شريعت‌محور و بر پايه فقه و اخلاق و با طرح بحث «جهاد» اين موضوع را دنبال كرده‌اند. رويكرد عالمان و نخبگان حوزه شرق اسلامي در اين‌باره، با رويكرد نخبگان مغرب اسلامي (شمال افريقا و اندلس) متفاوت بوده است؛ عالمان مغرب كه اشغال و ايستادگي مسيحيان را در برابر مسلمانان زودتر و بيش‌تر از مشرقيان ديده بودند، با رويكردي فعالانه به جنگ‌هاي صليبي و اشغال شرق مديترانه سرزمين شام پرداختند

Through studying political viewpoints and thoughts of Muslim scholars and elites who lived during the Crusades, we can realize passive reactions of a number of such elites against this significant, pervasive attack. Such people, despite their social and religious positions, ignored the necessity of national, Islamic unity in confrontation with occupiers and instead paid more attention to local and intra-religious issues of their Islamic society. Even in cases some elites showed reactions against such occupations and invasions and provoked the leaders and people to confront the invaders, they followed the case based on jurisprudence and morality, through adopting a religious-based approach and opening up “Jihad” issue. The approach taken by Eastern scholars and elites differed from the strategy adopted by those of the Western region (North of Africa and Andaluc?a). Western scholars, who had already witnessed the occupation of the Christians and their resistance against Muslims, actively reacted against the Crusades, the occupation of the Eastern Mediterranean and Levant.