نظريه كاربردي معنا و تاثير آن در معرفت شناسي ديني

Use Theory of Meaning and its Influence on Religious Epistemology

در فلسفه زبان از نظريات معناداري سخن به‌ميان مي‌آيد. يكي از مهم‌ترين نظريات در اين حيطه نظريه «كاربردي» است. براساس نظريه كاربردي، معناي يك لفظ چيزي جز كاربرد آن لفظ در زبان نيست. در اين نظريه، زبان خصوصي وجود ندارد و معناداري به‌مثابه امري اجتماعي در يك جامعه زباني تحقق پيدا مي‌كند. در هريك از جامعه‌هاي زباني با توجه به زمينه‌هاي مختلف، قواعدي نانوشته وجود دارد كه افراد آن جامعه ناخودآگاه از آن‌ها پيروي مي‌كنند و از‌اين‌طريق كلمات به صورت‌هاي گوناگون معنا مي‌يابند. يك لفظ در زمينه‌هاي مختلف معاني گوناگوني دارد كه اين معاني بدون اين‌كه وجه اشتراك ذاتي همگاني داشته باشند در يك طيف قرار مي‌گيرند. نظريه كاربردي معنا در دو حيطه بسيار اثرگذار است. نخست، در حيطه استدلال‌آوري درباره باورهاي ديني و دوم، تكثرگرايي در باورهاي ديني است. باتوجه به تمايز زمينه گفت‌وگوي علمي و زمينه گفت‌وگوي ديني سخن‌گفتن از اثبات خداوند اشتباه است؛ زيرا از نظر يك خداگرا خداوند يك اسم خاصِ داراي مصداق يگانه است و نه يك لفظ دال بر معنايي كلي كه وجود مصداق براي آن نيازمند اثبات باشد. طرف‌داران نظريه «كثرت‌گرايي ديني» هم‌چون هيك و هيم با تمسك به نظريه كاربردي معنا، معاني متفاوت خداوند را، در اديان و مذاهب مختلف، متعارض نمي‌دانند.

Use theory of meaning is an important theory in the realm of philosophy of language. According to this theory meaning of an expression is nothing but its use in the language. Meaning is a social fact that appears in a language game. So there is no room for private language. In any forms of life there are unwritten rules that the contributors of that form of life follow them and give the words meaning. Thus one expression may find different meanings in different contexts in a way that these meanings don’t have any essential common core but shaping a meaning spectrum. Use theory of meaning has a huge influence on two subjects which are the argumentation about the religious beliefs and religious pluralism. Using this theory one should accept that God has different meaning for a theist and an atheist. A theist regards this word as a word denoting a unique real being but an atheist regards this word as a universal word which may have real extension or not. So an atheist find himself justified in believing the need of argument for the existence of God. The advocates of religious pluralism like John Hick and Mark Heim by applying use theory of meaning find themselves justified in accepting religious pluralism as a true theory.