واكاوي نگرش بهره برداران نسبت به سيستم هاي آبياري تحت فشار و عوامل موثر بر آن در استان كرمانشاه

Determining Factors Influencing The Attitude of Farmers Toward Sprinkler Systems in Kermanshah Province

هدف از اين مطالعه واكاوي نگرش بهره برداران نسبت به سيستم هاي آبياري تحت فشار در استان كرمانشاه بود. در اين مطالعه از روش آميخته (كمي- كيفي) و از نوع توصيفي – همبستگي بهره گرفته شد. به منظور جمع آوري داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گرديد. حجم نمونه در اين تحقيق شامل 274 نفر از بهره برداران سيستم هاي آبياري تحت فشار در سال 1390 در استان كرمانشاه بود كه حداقل 3 سال از اين سامانه استفاده مي كردند. به منظور تاييد روايي صوري، پرسشنامه در اختيار مسيولين دفتر بهبود روش هاي آبياري در معاونت آب و خاك وزارت جهاد كشاورزي، صاحبنظران دانشگاهي، مسيولين مربوطه دربخش آب و خاك وبرخي از شركت هاي مجري معتبر در سطح كشور قرار گرفت، پس از انجام اصلاحات لازم، روايي پرسشنامه تاييد شد. همچنين در جهت تعيين پايايي، ضريب آلفاي كرونباخ تمام گويه هاي پرسشنامه، با پيش آزمون تعداد 50 پرسشنامه و با استفاده از نرم افزار آماريSPSS معادل 75درصد به دست آمد، كه از نظر آماري قابل قبول است. نتايج اين مطالعه نشان داد كه حدود 80 درصد از بهره برداران نگرش مثبتي نسبت به اجراي سيستم تحت فشار دارند و متغيرهاي سطح تحصيلات بهره برداران، سابقه بهره برداري، هزينه راه اندازي سيستم، آموزش هاي تخصصي، تغيير در درآمد وسطح اراضي مجهز به سيستم به عنوان عوامل موثر بر نگرش اين كشاورزان نسبت به اجراي سيستم هاي آبياري تحت فشار، در مجموع 64درصد واريانس نگرش بهره برداران نسبت به آبياري تحت فشار را تبيين نمودند. همچنين در بخش كيفي تحقيق، مسايلي مانند مراحل تشكيل پرونده، عدم تخصص وبرخورد نامناسب شركت مجري، كيفيت پايين آموزش هاي تخصصي، نصب قطعات با كيفيت پايين، كمبود منابع آب و تامين نشدن و تخصيص نيافتن به موقع اعتبارات به عنوان مشكلات اصلي فراروي اجراي سيستم هاي آبياري تحت فشار شناخته شده اند. از آنجايي كه نگرش مبناي رفتار است نتايج اين مطالعه مي تواند مسيولان بهبود روش هاي آبياري را در توسعه سيستم هاي آبياري تحت فشار ياري رساند.

The purpose of this integrative (quantitative-qualitative) descriptive survey study was to determine factors influencing farmers’ attitude toward sprinkler irrigation systems. A researcher made questionnaire was used to collect data. A sample of 274 farmers who were equipped with sprinkler irrigation systems during the past three years participated in the study. The face validity of the questionnaire was tested using experts in Department of Irrigation Improvement in Water and Soil Division in Ministry of Agricultural Jihad as well as experts in Agricultural College. Corrections were made in the research instrument as needed. The reliability was tested using a pilot study with 50 farmers outside the population. An Alpha Coefficient of 0.75 proved to be reliable. Results revealed that 80% of farmers held positive attitude toward their irrigation systems. Moreover, farmers’ level of education, experience with the systems, cost if installation, training, changes in income, and land holdings explained 64% of variance in farmers’ attitude toward irrigation systems. The qualitative results revealed some problems and issues perceived by farmers. Long process in filling application, lack of expertise among engineering firms, ineffective training classes, low quality spare parts, lack of water resources, and inefficiency in allocating resources were challenges by most farmers. Since attitude is predicts behavior, the result of this study can assist sprinkler irrigation policy makers to develop irrigation development in the region.