بررسي ديدگاه پرستاران وبيماران از رعايت حقوق بيماران در بيمارستان هاي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي ايلام در سال 1389

Nurses and patients’ view on observation of patientsʹʹ rights in educational hospitals of affiliated to the Ilam University of Medical Sciences in 2011

رعايت حقوق بيماران، مهمترين ويژگي اخلاقي در يك بيمارستان مي‌باشد كه لازم است در راستاي بهبودي وآرامش بيماران بستري مورد توجه جدي قرار گيرد. بيماران بايستي از همه‌ي مراحل درمان آگاه و به حقوق و وظايف خود واقف باشند. پژوهش حاضر با هدف تعيين ديدگاه پرستاران و بيماران در خصوص رعايت حقوق بيماران صورت گرفته است. اين پژوهش يك مطالعه‌ي توصيفي تحليلي است كه طي آن كليه‌ي پرستاران و بيماران بخش‌هاي داخلي و جراحي بيمارستان‌هاي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي ايلام جامعه‌ي پژوهش را تشكيل داده‌اند. نمونه‌گيري با روش سرشماري انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه‌اي مشتمل بر 29 سوال براي جامعه‌ي بيماران و 25 سوال براي جامعه‌ي پرستاران بود. براي تعيين اعتبار پرسشنامه از اعتبار محتوي و اعتبار صوري و براي تعيين پايايي از روش آزمون مجدد استفاده شد. جمع‌آوري اطلاعات بيماران، از طريق مصاحبه‌ي پژوهشگر با واحد‌هاي مورد پژوهش كامل گرديد و در جامعه‌ي پرستاران توسط خود آن‌ها تكميل گرديد. اطلاعات به دست‌آمده توسط نرم‌افزار «اس.پي.اس.اس» نسخه‌ي 16 مورد تحليل قرارگرفت. نتايج اين پژوهش نشان داد، تقريباً نيمي از واحدهاي مورد پژوهش در گروه پرستاران (3/48 درصد) از مفاد منشور حقوق بيمار اطلاع داشتند در حالي كه اكثريت بيماران (5/82 درصد) از مفاد منشور حقوق بيمار اطلاع نداشتند. 70 درصد پرستاران موافق اين بودند كه در مجموع حقوق بيمار رعايت مي‌شود و اين در حالي است كه 45 درصد بيماران موافق با اين عبارت بودند. يافته‌هاي پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه بين ديدگاه پرستاران و بيماران مورد مطالعه از مفاد منشور حقوق بيمار و نيز رعايت حقوق بيمار تفاوت وجود دارد.

Background: Observation of patientsʹ rights is the most important ethical characteristic in a hospital which should be noticed to bring more peace and cure for hospitalized patients. They should be aware of all stages of treatment as well as their rights and duties. The present study aims to determine views of nurses and patients on patientsʹ rights. Methods: Through a descriptive cross-sectional study in 2011, all nurses and patients available at the internal and surgical wards of educational hospitals affiliated to the Ilam University of Medical Sciences were recruited using a census sampling method. A validated and reliable questionnaire including 29 questions for patients and 25 self-completed questions for nurses were used for data gathering. Demographic and particular questions about patientsʹ rights were asked by questionnaires. Content validity and re-test methods were used to approve the validity and reliability of the questionnaires respectively (r = 0/90 – 0/92). SPSS version 16 was used for all analysis. Results: Almost half of the nurses (48.3%) were aware of patientsʹ rights, while majority of the patients (82.5%) were not aware of the patientsʹ rights. Overall, 70% of nurses and 45% of patients had an agreement on patientsʹ rights being observed at the hospitals. Both nurses and patients agreed that “the patientsʹ education level” is the most significant individual factor on observation of patientsʹ rights. Conclusions: The views of nurses and patients in particular on the patients’ Rights Charter as well as patient rights observation were different significantly. The concepts of patientsʹ rights are still unknown and controversial in Iran and therefore need to be discussed and studied more. Taking any step and clarification toward the concept of patientsʹ rights can help patients to receive enhanced cares based on human and emotional legislations.