ارزيابي راهبردهاي بخش كشاورزي در چهار برنامه ي پنج ساله ي توسعه

Evaluation of Agricultural Sector Strategies in Five Year Development Plans in Iran

اهميت و ضرورت توجه به راهبردهاي بخش كشاورزي در برنامه هاي توسعه، به لحاظ اهميت روزافزون اين بخش در اقتصاد ملي كشور است و به همين لحاظ، ارزيابي راهبردهاي اين بخش از يك سو امكان شناخت كاستي هاي فرآيند توسعه ي ملي و از سوي ديگر تصحيح روندها را فراهم مي سازد. مقاله ي حاضر با استفاده از روش تحقيق توصيفي و با اتكا به تكنيك دلفي در دقت سازي و تحليل داده ها به تبيين و ارزيابي راهبردهاي توسعه ي بخش كشاورزي در دو دهه ي اخير مي پردازد. بررسي اسناد قوانين چهار برنامه ي پنج ساله ي توسعه نشان مي دهد كه بيش از يكصد مورد سياست و راهكار اجرايي مربوط به توسعه ي بخش كشاورزي طي دو دهه اخير مورد توجه مجلس شوراي اسلامي قرارگرفته است. از اين مجموعه سياست ها، تعدادي كه در سطح راهبرد، نقش راهبري بخش را ايفا كرده اند، براساس مباني نظري مديريت راهبردي انتخاب و مبناي ارزيابي قرارگرفته اند. نتايج حاصل بيانگر اين نكته ي مهم است كه با وجود اجراي چهار برنامه ي توسعه در بخش كشاورزي در بيست سال گذشته، هم اكنون نيز پيش فرض هاي فني و محيطي براي انتخاب مجدد و استمرار در اجراي اين راهبردها در كشور به قوت خود باقي مانده است.

Evaluation of strategies of agricultural sector facilitates to identify bottlenecks and limitations in the process of national development and helps, on the other hand, to make changes if seems necessary. This article aims to evaluate strategies of agriculture sector during the past two decades using descriptive approach based on Delfi method. Assessment of the documents related to the past four Five Year Development Plans indicated that more than a hundred policies and strategies pertaining to the agricultural development have been passed by the Islamic Consultative Assembly. Out of these policies, those which had important role in the sector were selected based on principle of strategic management for evaluation. The result of evaluation revealed that in spite of implementing four development plans during the past 20 years, the major technical and environmental problems still exist mainly due to lack of using strategic management principles, low level of management at macro level and poor implementation of policies.