رويكرد معنوي و برنامه ريزي درسي

Spiritual Approach and Curriculum Development

اگر چه پرورش همه ابعاد وجودي متربيان وظيفه نظام‏هاي تربيتي است، ‌اما ارزيابي برنامه‏هاي درسي نشان مي‏دهد كه در نظام‌هاي آموزشي، صرفاً به بعد عقلاني فراگيران توجه مي‌شود و ساير ابعاد وجودي خصوصا بعد روحاني و معنوي مورد غفلت قرار مي‌گيرد. اين درحالي است كه طبق نظر متخصصان، پرورش جنبه‌هاي معنوي در متربي براي يافتن خويشتن خويش، امري فوري و حياتي است. برنامه درسي معنوي به معني پرورش جنبه‏هاي معنوي انسان از طريق فرايند آموزش فقط مركب از زمينه‏هاي موضوعي نيست، بلكه مبتني بر زمينه‏هاي نمادي، زماني و جهاني قابل تامل است. اين نوع برنامه درسي خواهان نيل به سطوح عالي آگاهي، معني‏دار كردن زندگي و درك رابطه با وجود متعالي و تاثيرگذار بر زندگي است. هدف اصلي اين مقاله، تبيين بعد معنوي انسان و برنامه درسي معنوي و تعيين استلزامات براي انتخاب رويكرد معنوي در تعليم و تربيت است؛ لذا تلاش شده ضمن بحث از ماهيت معنويت و عوامل آن از ديدگاه صاحب نظران مختلف و نيز تشريح معنويت و نشانگرهاي آن از نظر قران، عناصر الگوي برنامه درسي معنوي به گونه‏اي تبيين شود كه با وضعيت و مباني دين اسلام سازگار باشد.

Although all aspects of the trainees must be considered in a training system, evaluation of curriculum designing shows that only the ritual aspects of the learners are being regarded, neglecting the spiritual aspect of their being. Yet, experts believe that growing the spiritual power of the trainees for developing self-knowledge is quite vital. Spiritual curriculum is not exclusively based on subjective field; rather, symbolic, universal as well as current issues can be inserted in the curriculum. This type of curriculum development is aimed at developing high level of knowledge, giving meaning to life, and providing understanding the relation with The Most High. This article is intended to identify the spiritual aspect of man by developing spiritual curriculum and identifying the requirements of spiritual approach in education. Hence, discussing the nature of spirituality and its components according to scholars, as well as describing spirituality and its indicators in the holy Quran, the researchers have tried to present a spiritual curriculum accustomed with Islamic teachings.