مساله جايگاه، تعريف و دشواري‌هاي پايه‌ريزي مفهوم سلامت معنوي در جامعه ايراني ـ اسلامي

Question of Position, Definition and Difficulties of Establishing the Concept of Spiritual Health in the Iranian-Islamic Society

درهم تنيدگي تاريخي معنويت و سلامت در آثار بسياري از مفاخر پزشكي ايران به ويژه مفاخر مسلمانان مشهود است. تاكيد بر اين كه در مراقبت هاي بهداشتي نبايد صرفاً به بعد زيست شناختي انسان توجه كرد، بلكه بايد ابعاد رواني، اجتماعي و معنوي سلامت فرد را نيز در نظر گرفت رو به فزوني گذاشته است. معني كامل سلامت معنوي منحصر به اثر دعاها و حالات روحي در بهبودي بيماري‌ها و جانشين‌شدن آن براي درمان‌هاي رايج طبي و يا طب مكمل نيست. در فرهنگ و فضاي ايراني ـ اسلامي، مهمترين عامل تاثيرگذار بر سلامت فرد رسيدن به سلامت معنوي كه انديشه و ادبيات آن براساس قرآن به وسيله ده‌ها عارف و اديب شكل گرفته و تدوين يافته است و منبعي براي توصيف سلامت معنوي و ارايه راه‌هاي رسيدن به آن به شمار مي‌رود. ارايه تعريفي جامع و كامل از سلامت معنوي و شاخص هاي آن و تبيين ارتباط آن با اركان، نهادها و عناصر دروني جامعه براساس فرهنگ، باورها و ارزش‌هاي حاكم بر جامعه ايراني ـ اسلامي با يك مسيله اساسي روبرو است كه نياز به انجام تحقيقات بيشتري را مي‌طلبد.

The historical intertwinement of the spirituality and health is observed in the works of many medical figures of Iran, particularly Muslim figures. The emphasis on that the biological aspect of man should not be merely noticed in the healthcare, but also the mental, social and spiritual aspects of his health should be also considered, has increased. The complete meaning of the spiritual health is not limited to the effect of the praying and mental states on the treatment of diseases and its replacement for common medical treatments and/or supplementary medicine. In the Iranian-Islamic culture and atmosphere, the most effective factor on the peopleʹs health is to attain the spiritual health the thought and literature of which has been shaped and compiled based on Quran by dozens of theosophists and penmen and is considered as a source for the description of the spiritual health and supply of ways to attain it. The presentation of a comprehensive definition of the spiritual health and its indices and explaining its relation with the bases, institutes and internal elements of the society based on the culture, beliefs and sovereign values over the Iranian-Islamic society face an essential issue that requires the performance of more research.