افزايش دانشجويان تحصيلات تكميلي و مساله چاپ مقاله‌هاي برگرفته از پايان‌نامه

با توجه به سياست‌هاي دولت در گسترش آموزش عالي به‌ويژه دوره‌هاي كارشناسي ارشد و دكتري، اكنون با تعداد فزاينده اي از دانشجويان در اين مقاطع روبرو هستيم. اين رشد فوق‌العاده زياد، چالش‌هاي گوناگوني از نظر كيفيت آموزش و پژوهش براي نظام آموزش عالي، استادان، و دانشجويان ايجاد كرده است. يكي از اين چالش‌ها، الزام دانشجويان به چاپ مقاله در مجله‌هاي علمي پژوهشي است كه بايد تا پيش از جلسه دفاع از پايان‌نامه رخ داده باشد. برابر آيين‌نامه‌هاي موجود، دانشجويان كارشناسي ارشد بايد دست‌كم يك مقاله و دانشجويان دكتري بايد دست‌كم دو مقاله به چاپ رسانيده باشند و يا نامه پذيرش مقاله را ارايه دهند. اين چالش به‌دلايل زير مي‌تواند پراهميت و براي بسياري از دانشجويان مخاطره‌آميز باشد: 1) با افزايش تعداد دانشجويان، سهم هر استاد راهنما براي هدايت پايان‌نامه‌هاي ارشد و دكتري به‌طور قابل‌ملاحظه‌اي افزايش يافته است، زيرا طي سال‌هاي اخير تعداد اعضاي هييت علمي به نسبت تعداد دانشجويان افزايش نيافته است. اين امر باعث مي‌شود ميزان وقتي كه استادان براي راهنمايي پايان‌نامه ها و ويراستاري مقاله‌هاي برگرفته از پايان‌نامه‌ها صرف مي‌كنند كمتر شود و در نتيجه، از كيفيت اين مقاله ها كاسته شود. چنين چيزي در تضاد با هدف آموزش عالي است. 2) نكته مهمتر آن است كه با توجه به تعداد كم مجله‌هاي علمي پژوهشي در مقايسه با تعداد فزاينده مقاله‌هاي برگرفته از پايان‌نامه‌ها، درصد قابل‌توجهي از اين مقاله‌ها از شانس انتشار در مجله‌هاي علمي-پژوهشي برخوردار نخواهند شد. نتيجه اين مساله آن است كه بخش قابل‌توجهي از يافته‌هاي علمي و دانش نو، مجال انتشار و در دسترس قرار گرفتن نمي‌يابند. اين امر نيز در تضاد با هدف آموزش عالي است، به‌ويژه در سال‌هاي اخير كه توليد علم مورد تاكيد فراوان قرار گرفته است. همچنين، بسياري از دانشجويان از امكان فارغ التحصيل شدن به‌موقع برخوردار نخواهند شد و يا بخشي از نمره پايان‌نامه آنان كسر خواهد شد.